Strategie argumentacyjne w dyskursie emancypacyjnym kobiet przedsiębiorczych
DOI:
https://doi.org/10.29107/rr2023.2.5Słowa kluczowe:
dyskurs emancypacyjny, narracja, kobiety przedsiębiorcze, strategia argumentacyjna, ethos-pathos-logosAbstrakt
Badany typ dyskursu emancypacyjnego jest wyrazem dążeń środowisk kobiecych do wypracowania własnej przestrzeni w sferze przedsiębiorczości. Instytucjami tego dyskursu są organizacje zachęcające Polki do biznesowego współdziałania. Celem artykułu jest analiza narracji trzech takich instytucji pod kątem typów strategii argumentacyjnych (ethos, pathos, logos) legitymizujących ten dyskurs i ich funkcji. Wyniki badań wskazują na dominującą argumentację etotyczną, która służy m.in. eksponowaniu potrzeby biznesowej samodzielności kobiet oraz akcentowaniu ich wspólnotowości i wzajemnego wsparcia. Praktyki komunikacyjne oparte na pathos cechują jedną z organizacji, której narracja nieco bardziej też zaznacza miejsce jednostki na tle kobiecej wspólnoty. Stylistyka dyskursu wykazuje jego racjonalność i rzeczowość, nie ujawnia radykalnej postawy feminizmu wojującego.
Bibliografia
Alexander, C. Jeffrey. 2010. Znaczenia społeczne. Studia z socjologii kulturowej, tłum. Stanisław Burdziej, Jacek Gądecki. Kraków: Nomos.
Arystoteles. 2001. Retoryka. W Arystoteles. Dzieła wszystkie, t. 6, tłum. Henryk Podbielski, 266–477. Warszawa: PWN.
Barker, Chris. 2005. Studia kulturowe: teoria i praktyka, tłum. Agata Sadza. Kraków: Wydawnictwo UJ.
Baumlin, S. James. 2001. „Ethos.” W The Oxford Encyclopedia of Rhetoric, red. Thomas O. Sloane, 263–77. New York: Oxford University Press.
Borkowska, Grażyna. 2000. „Niepisana umowa. Polski feminizm i jego ograniczenia.” W Polskie oblicza feminizmu, red. Weronika Chańska, Danuta Ulicka, 21–32. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Borowska, Alina. 2013. „Determinanty i bariery przedsiębiorczości kobiet w Polsce.” Ekonomia i Zarządzanie 5(3): 152–62.
Charkiewicz, Ewa. 2010. Biznes projekt Polska. Polska, ale jaka? Feministyczna krytyka strategii Polska 2030. Dostęp: 19.12.2022. http://www.ekologiasztuka.pl/pdf/f0092charkiewicz_polska.pdf
Chomętowski, Władysław. 1872. Stanowisko praktyczne dawnych niewiast polskich. Warszawa: Drukarnia Jana Jaworskiego.
Criado-Perez, Caroline. 2020. Niewidzialne kobiety. Jak dane tworzą świat skrojony pod mężczyzn, tłum. Anna Sak. Kraków: Wydawnictwo Karakter.
Denzin, K. Norman. 2014. „Dyskursy emancypacyjne. Etyka i polityka interpretacji.” W Metody badań jakościowych 2, red. Norman K. Denzin, Yvonna S. Lincoln, 417–56. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Desperak, Izabela. 2009. „Kobiety i praca. Wielkie przegrane polskiej transformacji.” W Stracone szanse? Bilans transformacji 1989–2009, red. Jakub Marmurek, Piotr Szumlewicz. Warszawa: Difin.
Duch-Krzystoszek, Danuta. 2012. „Dlaczego nieodpłatna praca kobiet? Kulturowe podłoże nierównomiernej dystrybucji pracy między płciami.” W Różowa strefa gospodarki, red. Anna Dryjańska, Joanna Piotrowska, 12–18. Warszawa: Fundacja Feminoteka.
Duch-Krzystoszek, Danuta i Natalia Sarata. 2007. „Praca.” W Polityka równości płci. Polska 2007, red. Bożena Chołuj, 35–47. Warszawa: Fundacja „Fundusz Współpracy”.
Fabińska, Monika. 2016. „Droga kobiet do sukcesu biznesowego w dobie polityki równych szans.” Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu 449: 130–41.
Foucault, Michel. 2002. Porządek dyskursu. Wykład inauguracyjny wygłoszony w Collège de France 2 grudnia 1970 r., tłum. Michał Kozłowski. Gdańsk: wydawnictwo słowo/obraz terytoria.
Foucault, Michel. 2006. „Wiedza i władza.” W Współczesne teorie socjologiczne t. 1, red. Aleksandra Jasińska-Kania, Lech M. Nijałkowski, Jerzy Szacki, Marek Ziółkowski, 1047–1061. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Gondek, J. Maria. 2013. „Ethos jako forma perswazji retorycznej w ujęciu Arystotelesa.” Вісник Харківського національного університету імені ВН Каразіна. Серія «Теорія культури і філософія науки» 1057: 114–20.
Jakubowska-Branicka, Iwona. 2013. O dogmatycznych narracjach: studium nienawiści. Warszawa: Wydawnictwo Trio.
Janicka, Anna. 2019. „Przemiany formuły emancypacji kobiet: tendencje, zmiany, kierunki.” W Przemiany dyskursu emancypacyjnego kobiet, Seria I, Perspektywa środkowoeuropejska, red. Anna Janicka, Corinne Fournier Kiss, Mariya Bracka, 17–36. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
Korolko, Mirosław. 1990. Sztuka retoryki. Przewodnik encyklopedyczny. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Kotras, Marcin. 2018. „Narracje i strategie argumentacyjne w dyskursie IV RP jako narzędzia wyznaczania granic wspólnot w polskim społeczeństwie.” Kultura i Społeczeństwo 62(1): 141–65. https://doi.org/10.35757/KiS.2018.62.1.5
Kowalska, Beata, Aleksandra Migalska i Marta Warat. 2014. Who won the Polish transformation? Gender dimension of reforms in Poland. Dostęp: 5.11.2022. http://www.geq.socjologia.uj.edu.pl/documents/32447484/75036585/WP1.7.%20Kowalska%2C%20Migalska%2C%20Warat_women_polish_transformation.pdf.
Neisser, Ulric. 1967. Cognitive Psychology. New York: Appleton Century Crafts.
Nowicka, Magdalena. 2014. „Socjologia krytyczna a obietnica emancypacji. Wybrane problemy.” Stan Rzeczy 1(6): 235–54.
Piętkowa, Romualda. 2005. „Dyskurs naukowy a retoryka.” W Współczesne analizy dyskursu. Kognitywne analizy dyskursu a inne metody badawcze, red. Stanisław Gajda, Maria Krauz, 327–37. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Przybysz, Izabela. 2012. „Kobiety i mężczyźni na rynku pracy odpłatnej i nieodpłatnej. Współzależności i napięcia.” W Różowa strefa gospodarki, red. Anna Dryjańska, Joanna Piotrowska, 46–55. Warszawa: Fundacja Feminoteka.
Polska 2030. Trzecia fala nowoczesności. Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju. 2013. http://kigeit.org.pl/FTP/PRCIP/Literatura/002_Strategia_DSRK_PL2030_RM.pdf
Pufal-Struzik, Irena. 2017. „Aktywność zawodowa współczesnych kobiet – trudności w realizacji nowych ról i tradycyjnych obowiązków.” Polskie Forum Psychologiczne 22(2): 242–57. doi: 10.14656/PFP20170204.
Silverman, David. 2008. Interpretacja danych jakościowych, tłum. Małgorzata Głowacka-Grajper, Joanna Ostrowska. Warszawa: PWN.
Smoleń-Wawrzusiszyn, Magdalena. 2021. „Bizneswoman, biznesmenka, kobieta biznesu, przedsiębiorczyni czy kobieta przedsiębiorcza? Nazewnictwo kobiet związanych z biznesem we współczesnym dyskursie publicznym.” Socjolingwistyka 35: 335–55. https://doi.org/10.17651/SOCJOLING.35.19
Sobolewska-Gola, Dominika. 2019. „Panie przodem… O wchodzeniu kobiet w świat męskich profesji od II połowy XIX wieku do 1939 roku.” W Przemiany dyskursu emancypacyjnego kobiet, Seria I, Perspektywa środkowoeuropejska, red. Anna Janicka, Corinne Fournier Kiss, Mariya Bracka, 111–20. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
Szymanek, Krzysztof. 2021. Sztuka argumentacji. Nowy słownik terminologiczny. Warszawa: PWN.
Trzebiński, Jerzy (red.). 2002. Narracja jako sposób rozumienia świata. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
van Dijk, Teun A. 2006. „Discourse, Context and Cognition.” Discourse Studies 8(1):159–77. doi: 10.1177/1461445606059565.
Walczewska, Sławomira. 2000. Damy, rycerze i feministki. Kobiecy dyskurs emancypacyjny w Polsce. Kraków: Wydawnictwo eFKa.
Wasilewski, Jacek. 2012. Opowieści o Polsce. Retoryka narracji. Warszawa: studio headmade.
Wierzbicka, Anna. 1969. Dociekania semantyczne. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 "Res Rhetorica"
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Artykuły publikowane są na lincencji CC BY 4.0. Treść licencji jest dostępna tutaj: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/
Artykuły opublikowane na licencji CC-BY (wersje postprint) mogą być udostępniane przez autorów każdemu, na dowolnej platformie lub za pośrednictwem dowolnego kanału komunikacyjnego pod warunkiem, że zostały przypisane do Res Rhetorica jako pierwotnego wydawcy.
