„Der Massenmord im Walde von Katyn. Ein Tatsachenbericht” – NSDAP na tropie prawdy o mordzie katyńskim. Analiza broszury propagandowej
DOI:
https://doi.org/10.29107/rr2020.1.2Słowa kluczowe:
mord katyński, NKWD, NSDAP, II wojna światowa, propaganda, tekst propagandowy, retoryka, sofistyka, kryzysAbstrakt
W niniejszym artykule przebadano niemieckojęzyczną broszurę propagandową, wydaną w roku 1943 przez Centralne Wydawnictwo Narodowo-Socjalistycznej Niemieckiej Partii Robotniczej. Broszura nosi tytuł: Masowy mord w lesie katyńskim. Sprawozdanie oparte na faktach. Celem analizy jest stwierdzenie, czy i w jaki sposób wspomniana broszura realizuje wytyczne propagandowe, wyznaczone przez Ministerstwo Oświecenia Narodowego i Propagandy Rzeszy (PROMI) także w odniesieniu do sposobu przedstawiania i propagandowego wykorzystania faktu znalezienia w Lesie Katyńskim masowych grobów, w których zostali pochowani zamordowani przez NKWD polscy oficerowie, jeńcy sowieccy, więzieni w obozie w Starobielsku. Zagadnienie przebadano na tle istotnych dla analizy wydarzeń historycznych. Analizie materiałowej, retorycznej i językoznawczej poddano wybrane fragmenty tekstu broszury, które zawierają środki propagandowo-perswazyjne. Stwierdzono, iż badany tekst nosi wszelkie cechy tekstu propagandowego, typowego dla okresu, miejsca i celu, jaki miał realizować w ramach działań, prowadzonych przez PROMI. Wybrane do analizy fragmenty zostały przetłumaczone na język polski.
Pobrania
Bibliografia
Amtliches Material zum Massenmord von Katyn. Im Auftrage des Auswärtigen Amtes auf Grundurkundlichen Beweismaterials zusammengestellt, bearbeitet und herausgegeben von der Deutschen Informationsstelle. 1943. Berlin: Zentralverlag der NSDAP.
Bartoszewicz, Iwona. 2008. Krainy retoryczne. Zapiski z podróży. Wrocław: Oficyna Wydawnicza ATUT.
Bogołębska, Barbara, Monika Worsowicz. 2016. Retoryka i jej zastosowania. Podręcznik dla studentów dziennikarstwa i innych kierunków humanistycznych. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Gebauer, Wolfgang. 2000. „Ausdruck und Sprache des Massenmordes – Adolf Eichmann. Eine Sprachanalyse”. Muttersprache 4, 336-356.
Kopaliński, Władysław. 2003. Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych z almanachem. Wydanie nowe poprawione. Warszawa: MUZA SA.
Król, Eugeniusz C. 1999. Propaganda i indoktrynacja narodowego socjalizmu w Niemczech 1919-1945. Studium organizacji, treści, metod i technik masowego oddziaływania. Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM.
Łojek, Jerzy (Leopold Jerzewski). 1989. Dzieje sprawy Katynia. Białystok: Zakłady Wydawnicze 'Versus'.
Łysakowski, Piotr. 2008. „Zbrodnia katyńska w kleszczach niemieckiej propagandy (Prasa niemiecka o Katyniu)”, w Zbrodnia katyńska między prawdą a kłamstwem, (red.) Marek Tarczyński, Zeszyty Katyńskie 23, 18-49. Warszawa: Niezależny Komitet Historyczny Badania Zbrodni Katyńskiej, Polska Fundacja Katyńska.
Madajczyk, Czesław. 1989. Dramat katyński. Warszawa: Książka i Wiedza.
Makowski, Józef. 2015. Uciekinier. Warszawa: Wydawnictwo PWN i Ośrodek Karta.
Orłowski, Hubert. 1998. „Polnische Wirtschaft”: nowoczesny niemiecki dyskurs o Polsce. Olsztyn: Borussia.
Paul, Allen. 2007. Katyń. Stalinowska masakra i tryumf prawdy. Wydanie uzupełnione. Warszawa: Świat Książki. Bertelsmann Media Sp. z o.o.
Pismo Święte. Stary i Nowy Testament. 2003. W przekładzie z języków oryginalnych. Poznań: Wydawnictwo Święty Wojciech.
Rzymowska, Luiza. 2013. U źródeł pojmowania retoryki. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Skoczylas, Jerzy. 2005. Katyń. Warszawa: Wydawnictwo Edipresse Polska SA.
Ueding, Gert, Gregor Kalivoda, Franz-Hubert Robling (red.). 1992-2011. Historisches Wörterbuch der Rhetorik. Tomy 1-10. Tübingen: Max Niemeyer Verlag.
Ulonska, Ulrich. 1990. Suggestion der Glaubwürdigkeit. Untersuchungen zu Hitlers rhetorischer Selbstdarstellung zwischen 1920 und 1933. Hamburg: Verlag an der Lottbek.
Wilkoń, Aleksander. 2002. Spójność i struktura tekstu. Wstęp do lingwistyki tekstu. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych UNIVERSITAS.
Zawodny, Janusz K. 1989. Katyń. Lublin-Paryż: Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Artykuły publikowane są na lincencji CC BY 4.0. Treść licencji jest dostępna tutaj: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/
Artykuły opublikowane na licencji CC-BY (wersje postprint) mogą być udostępniane przez autorów każdemu, na dowolnej platformie lub za pośrednictwem dowolnego kanału komunikacyjnego pod warunkiem, że zostały przypisane do Res Rhetorica jako pierwotnego wydawcy.
