Destrukcja wizerunku publicznego w dyskursie. Rola argumentu ad hominem w komentarzach internautów dotyczących polskiej pisarki Olgi Tokarczuk

Autor

  • Joanna Koswenda Uniwersytet im. Adama Mickiewicza
  • Jolanta Dyoniziak Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

DOI:

https://doi.org/10.29107/rr2022.2.5

Słowa kluczowe:

wizerunek publiczny, etos, ad hominem, dyskwalifikacja, dyskurs, Olga Tokarczuk

Abstrakt

Celem niniejszego artykułu jest analiza destrukcji wizerunku osoby w dyskursie na przykładzie użycia argumentu ad hominem w komentarzach internautów dotyczących nagrody Nobla 2018 przyznanej w dziedzinie literatury polskiej pisarce i intelektualistce Oldze Tokarczuk. Wybrane do analizy komentarze zostały opublikowane na stronach polskich portali informacyjnych: „Dorzeczy”, „Gość Niedzielny”, „Wprost”, „Niezależna”, „Fronda”, „wPolityce” i „Salon24”. Badanie przeprowadzono w okresie od października 2019 do stycznia 2020 na 104 komentarzach, które stanowią materiał badawczy. Został on poddany analizie argumentacyjnej zaproponowanej przez szkoły francuską, szczegółowo wykorzystano opracowania dotyczące pojęcia etosu i argumentu ad hominem (Amossy, Charaudeau, Druetta i Paissa, Maingueneau). Badanie wykazało, iż argument ad hominem może odegrać istotną rolę w dekonstrukcji wizerunku publicznego. W komentarzach dotyczących Olgi Tokarczuk dominujący okazał się argument ad hominem personalny, który przybiera formę ataku osobowego (argument ad personam), oraz argument ad hominem okolicznościowy w różnych formach.

Biogram autora

Jolanta Dyoniziak - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Jolanta DYONIZIAK,  dr nauk humanistycznych z zakresu językoznawstawa romańskiego, adiunkt w Instytucie Filologii Romańskiej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.

Autorka książki wydanej w 2006 roku pt. Stéréotypes et langue. Image linguistique de la femme en français et en polonais. Obecne zainteresowania naukowe dotyczą wartości i wartościowania w dyskursie medialnym i koncentrują się wokół dyskursu politycznego i dyskursu informacji dziennikarskiej. Podejmują m.in. próbę opisu strategii realizowanej w dyskursie informacji prasowej  odpowiedzialnej za konstrukcję tożsamości społecznej i  tworzenie wspólnoty dyskursywnej.

Ostatnie publikacje:

À la croisée du vrai et du faux : sur le fonctionnement discursif du fait alternatif. L’exemple de l’allocution de Guy Verhofstadt dans le PE le 15 novembre 2017 [w:] TOMOIAGĂ L.,  FĂLĂUS, A.,  Interdisciplinary Readings Into Historical and Contemporary Forms of Propaganda. Multiculturalism, Mass-Communication, Fake News, and Post-Truth. Lectures interdisciplinaires sur les formes historiques et contemporaines de propagande. Multiculturalisme, communication de masse, fausses nouvelles et post-vérité. Lecturi interdisciplinare ale formelor istorice și contemporane de propagandă. Multiculturalism, comunicare în masă, știri false și post-adevăr, Eikon, Bucuresti, 2020, str. 251-267.

Dimension argumentative et narrative de l’information médiatique à travers des séquences bisegmentales, Neophiloogica, t. 33, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice, 2021, str. 1-13, DOI :10.31261/NEO.2021.33.06

Bibliografia

Amossy, Ruth. 2006. L’argumentation dans le discours. Paris: Armand Colin.

Amossy, Ruth. 2010. La présentation de soi. Ethos et identité verbale. Paris: Presses Universitaires de France.

Amossy, Ruth. 2014. Apologie de la polémique. Paris: Presses Universitaires de France.

Aristote. 1991. Rhétorique. Livres I et II. Texte établi et traduit par Médéric Dufour. Paris: Gallimard.

Bralczyk, Jerzy. 2003. O języku polskiej polityki lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych. Warszawa: Trio.

Charaudeau, Patrick. 2011. Les médias et l'information: L'impossible transparence du discours. Louvain-la-Neuve: De Boeck Supérieur.

Copi, Irving M., Cohen, Carl i McMahon, Kenneth. 2014. Introduction to Logic. Harlow: Pearson New International Edition.

Derive, Jean i Derive, Marie-Jo. 2004. „Processus de création et valeur d'emploi des insultes en français populaire de Côte-d'Ivoire”. Langue Française 144(4): 13-34.

Druetta, Ruggero i Paissa, Paola. 2020. „Éthos discursif, éthos préalable et postures énonciatives” Corela. Cognition, Représentation, Langage HS-32. https://journals.openedition.org/corela/12457, [dostęp 30.12.2021].

Eemeren, Frans H. van i Grootendorst, Rob. 1993. „The history of the argumentum ad hominem since the seventeenth century”. Poznań Studies in the Philosophy of the Sciences and the Humanities 35: 49-68.

Ernotte, Philippe i Rosier, Laurence. 2004. „L'ontotype: une sous-catégorie pertinente pour classer les insultes?”. Langue Française 144: 35-48.

Gauthier, Gilles. 1995, „L’argumentation périphérique dans la communication politique: le cas de l’argument ad hominem”. Hermès 16: 167-185.

Grzegorczykowa, Renata. 2001. Wprowadzenie do semantyki językoznawczej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Jakosz, Mariusz. 2019. „Etykietowanie wartościujące w polskim dyskursie politycznym (na przykładzie retoryki partii Prawo i Sprawiedliwość)”. Linguistische Treffen in Wrocław 15: 115-130.

Jaubert, Anna i Mayaffre, Damon. 2013. „Ethos préalable et ethos (re) construit. La transformation de l'humour légendaire de François Hollande”. Langage et société 146: 71-88.

Kerbrat-Orecchioni, Catherine. 1994. „Rhétorique et pragmatique: les figures revisitées”. Langue Française 101: 57-71.

Laforest, Marty i Vincent, Diane. 2004. „La qualification péjorative dans tous ses états”. Langue Française 144: 59-81.

Laforest, Marty i Moïse, Claudine. 2013. „Entre reproche et insulte, comment définir les actes de condamnation?”. W Violences verbales. Analyses, enjeux et perspectives, red. B. Fracchiolla, C. Moïse, Ch. Romain i N. Auger Rennes: Presses universitaires de Rennes.

Maingueneau, Dominique. 2014. „Le recours à l’éthos dans l’analyse du discours littéraire. Quelques réflexions”. Fabula. http://www.fabula.org/colloques/document2424.php, [dostęp 29.03.2022].

Molek-Kozakowska, Katarzyna. 2016. „O wizerunkowości sfery publicznej i jej analizie retorycznej”. Retoryka wizerunku medialnego, red. A. Budzyńska-Daca, A. Kampka, K. Molek-Kozakowska. Warszawa: Polskie Towarzystwo Retoryczne.

Perelman, Chaïm i Olbrechts-Tyteca, Lucie. 2008. Traité de l’argumentation. La nouvelle rhétorique. Bruxelles: Éditions de l’Université de Bruxelles.

Toulmin, Stephen, Riecke, Richard i Janik, Allan. 1984. An introduction to Reasoning. New York: Macmillan.

Walton, Douglas i Woods, John. 1977. „Ad hominem”. The Philosophical Forum 8: 1-20.

Walton, Douglas. 1999. „Ethotic arguments and fallacies: The credibility function in multi-agent dialogue systems”. Pragmatic & Cognition 7(1): 177-203.

Wieczorek, Krzysztof A. 2006. „Argumenty »ad hominem«: ich rodzaje oraz sposoby oceny”. Folia Philosophica 24: 189-210.

Vincent, Diane i Barbeau, Geneviève B. 2012. „Insulte, disqualification, persuasion et tropes communicationnels: à qui l’insulte profite-t-elle?” Argumentation et Analyse du Discours 8. http://journals.openedition.org/aad/1252, [dostęp 16.09.2020].

Pobrania

Opublikowane

2022-07-05

Jak cytować

Koswenda, Joanna, i Jolanta Dyoniziak. 2022. „Destrukcja Wizerunku Publicznego W Dyskursie. Rola Argumentu Ad Hominem W Komentarzach internautów dotyczących Polskiej Pisarki Olgi Tokarczuk”. "Res Rhetorica" 9 (2):84-100. https://doi.org/10.29107/rr2022.2.5.

Numer

Tom 9 Nr 2 (2022): Retoryka wizerunku publicznego/ Rhetoric of the public image

Dział

Temat numeru

Licencja

Prawa autorskie (c) 2022 "Res Rhetorica"

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Artykuły publikowane są na lincencji CC BY 4.0. Treść licencji jest dostępna tutaj:   https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/

Artykuły opublikowane na licencji CC-BY (wersje postprint) mogą być udostępniane przez autorów każdemu, na dowolnej platformie lub za pośrednictwem dowolnego kanału komunikacyjnego pod warunkiem, że zostały przypisane do Res Rhetorica jako pierwotnego wydawcy.