Niekończąca się historia. Memy internetowe w perspektywie narracji

Autor

  • Paweł Sarna Uniwersytet Śląski w Katowicach. Wydział Nauk Społecznych. Instytut Nauk Politycznych i Dziennikarstwa
  • Róża Norström UNIWERSYTET ŚLĄSKI W KATOWICACH

DOI:

https://doi.org/10.29107/rr2022.3.5

Słowa kluczowe:

memy internetowe, koronawirus, narracje, humor wizualny, retoryka uzbrojona

Abstrakt

W artykule przedstawiono wyniki analizy ponad 300 polskich memów dotyczących pandemii SARS-CoV-2 z lat 2020-2021. Celem badania było określenie, w jaki sposób memy – traktowane jako nośniki perswazji – narzucają odbiorcom interpretację faktów. Wyróżnienie czterech typów bohaterów: Ofiary, Prześladowcy, Wybawcy i Głupca pozwoliło określić, jakie grupy społeczne obsadzane są w poszczególnych rolach. Role te wraz z odpowiadającymi im typowymi scenariuszami ewokowały narracje, które mogły wywoływać określone opinie i emocje na temat pandemii i związanych z nią zachowań czy decyzji.

Biogram autora

Paweł Sarna - Uniwersytet Śląski w Katowicach. Wydział Nauk Społecznych. Instytut Nauk Politycznych i Dziennikarstwa

Od 2013 roku jestem pracownikiem Zakładu Dziennikarstwa Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach (Instytut Nauk Politycznych i Dziennikarstwa, Wydział Nauk Społecznych). Pracę doktorską napisaną pod kierunkiem prof. dr. hab. Mariana Kisiela obroniłem w kwietniu 2008 r., a 20 maja tegoż roku decyzją Rady Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach został mi nadany stopień doktora nauk humanistycznych w zakresie literaturoznawstwa. Wybrane publikacje: Monografie: Śląska awangarda. Poeci grupy Kontekst. Katowickie Stowarzyszenie Artystyczne. Katowice 2002 (tom VIII w serii Obrazy Literatury XX wieku pod red. M. Kisiela i W. Wójcika). Przypisy do nicości. O poezji Zbigniewa Bieńkowskiego. Instytut Mikołowski, Mikołów 2010.

Bibliografia

Bruner, Jerome. 2010. Kultura edukacji. Tłum. Tamara Brzostowska-Tereszkiewicz. Kraków: Universitas.

Couldry, Nick, Hepp Andreas. 2016. The Mediated Construction of Reality. Cambridge-Malden: Polity Press.

de Saint Laurent, Constance, Glăveanu Vlad P., Literat, Ioana. 2021. “Internet Memes as Partial Stories: Identifying Political Narratives in Coronavirus Memes”. Social Media and Society, 7: 1–13. doi.org/10.1177/2056305121988932

Denisova, Anastasia. 2019. Internet Memes and Society. Social, Cultural, and Political Contexts. New York: Routledge.

Deuze, Mark. 2011. “Media Life”. Media, Culture & Society, 33 (1): 137–148. doi.org/10.1177/0163443710386518.

Eyman, Douglas. 2015. Digital Rhetoric: Theory, Method, Practice. Ann Arbor: University of Michigan Press.

Filar, Dorota. 2014. „Narracyjność w badaniach interdyscyplinarnych a kategorie narracyjne w semantyce”. W Narracyjność języka i kultury, red. Dorota Filar, 13–33, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.

Foss, Sonja K. 2018. Rhetorical Criticism. Exploration and Practice, wyd. 5. Long Grove: Waveland Press.

Frye, Northrop. 1957. Anatomy of Criticism: Four Essays. Princeton: Princeton University Press.

Kampka, Agnieszka. 2011. „Retoryka wizualna. Perspektywy i pytania”. Forum Artis Rhetoricae, 1:7–23.

Kittler, Ferdynand. 2009. “Towards an Ontology of Media”. Theory, Culture & Society, 26 (2-3): 23–31. doi.org/10.1177/0263276409103106

Kulas, Piotr. 2014. „Narracja jako przedmiot badań oraz kategoria teoretyczna w naukach społecznych”. Kultura i Społeczeństwo, 4: 111–130.

Lilleker, Darren, G., Veneti, Anastasia, Jackson, Daniel. 2019. “Introduction: Visual Political Communication”. W Visual Political Communication, red. Anastasia Veneti, Daniel Jackson, Darren G. Lilleker, 1–13, London: Palgrave Macmillan.

Marczak, Mariola. 2016. „Od inteligencji do klasy średniej. «Dzieje» ethosu inteligenckiego w filmie polskim po roku 1989”. Ethos 29: 187–217. doi.org/10.12887/29-2016-2-114-14

Mularska-Kucharek, Monika. 2011. ”Zaufanie jako fundament życia społecznego na przykładzie badań w województwie łódzkim”. Studia Regionalne i Lokalne 2 (44): 76–91.

Nieubuurt, Joshua. 2021. “Internet Memes: Leaflet Propaganda of the Digital Age”. Frontiers in Communication, 5: 1–14. doi.org/10.3389/fcomm.2020.547065

Norström Róża, Sarna, Paweł. 2021. “Internet memes in Covid-19 lockdown times in Poland”. Comunicar, 67: 75–85. doi.org/10.3916/C67-2021-06

Ornatowski, Cezar M. 2021. “Retoryka uzbrojona: walka o świadomość we współczesnej przestrzeni medialnej”. Res Rhetorica 8 (4): 14–39. doi.org/10.29107/rr2021.4.1

Ptaszek, Grzegorz. 2019. Edukacja medialna 3.0. Krytyczne rozumienie mediów cyfrowych w dobie Big Data i algorytmizacji. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Rosner, Katarzyna. 2003. Narracja, tożsamość, czas. Kraków: Universitas.

Rowland, Robert. 2009. “The Narrative Perspective”. W Rhetorical Criticism. Perspectives in Action, red. Jim A. Kuypers, 117–142. Lanham: Rowman & Littlefield Publishers.

Shifman, Limor. 2014. Memes in Digital Culture. Cambridge and London: MIT Press.

Wasilewski, Jacek. 2012. Opowieści o Polsce. Retoryka narracji. Warszawa: Studio Headmade.

Wójcicka, Marta. 2019. Mem internetowy jako multimodalny gatunek pamięci zbiorowej. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.

Zaśko-Zielińska, Monika. 2018. „Ocena stabilności ekspresywnej jednostek leksykalnych – propozycja opisu”. Orbis Linguarum 51: 7–15.

Ziomek, Jerzy. 1990. Retoryka opisowa. Wrocław-Warszawa-Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo.

Pobrania

Opublikowane

2022-10-10

Jak cytować

Sarna, Paweł, i Róża Norström. 2022. „Niekończąca Się Historia. Memy Internetowe W Perspektywie Narracji”. "Res Rhetorica" 9 (3):80-97. https://doi.org/10.29107/rr2022.3.5.

Numer

Tom 9 Nr 3 (2022): Retoryka racji i emocji w czasach kryzysu / Rhetoric of reasons and emotions in times of crisis

Dział

Temat numeru

Licencja

Prawa autorskie (c) 2022 "Res Rhetorica"

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Artykuły publikowane są na lincencji CC BY 4.0. Treść licencji jest dostępna tutaj:   https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/

Artykuły opublikowane na licencji CC-BY (wersje postprint) mogą być udostępniane przez autorów każdemu, na dowolnej platformie lub za pośrednictwem dowolnego kanału komunikacyjnego pod warunkiem, że zostały przypisane do Res Rhetorica jako pierwotnego wydawcy.