La Valla and the edge of sovereignty: A rhetorical study of protection and isolation in Melilla

Abstrakt

W artykule poddano analizie wywiady przeprowadzone z mieszkańcami hiszpańskiej enklawy Melilla w Afryce Północnej w celu zbadania dominujących założeń dotyczących granicy obecnych w ich wypowiedziach. Odwołując się do koncepcji Wendy Brown (2010), zasadniczym celem jest zakwestionowanie tezy, że granica stanowi symbol suwerenności państwa. W tym kontekście wykorzystano trójdzielną konceptualizację granicy zaproponowaną przez Étienne’a Balibara (2002), obejmującą jej naddeterminację, polisemiczność i heterogeniczność. Wnioski z analizy wskazują, że la valla (ogrodzenie) w Melilli nie odzwierciedla władzy państwa, bezpieczeństwa czy suwerenności, lecz przeciwnie – sygnalizuje erozję suwerenności i niezdolność państwa do sprostania złożonościom zglobalizowanego świata. Granica nie tylko nie zapewnia ochrony, ale powoduje izolację, ekonomiczny i społeczny paraliż oraz zakłóca codzienne więzi z mieszkańcami po drugiej stronie. Ustalenia te poparte zostały analizą ewolucji płotu granicznego w Melilli, retoryki ochrony stosowanej przez państwo narodowe oraz metafor i analogii obecnych w wypowiedziach respondentów. Paradoks granicy, która nie chroni znajduje odzwierciedlenie we wspomnieniach czasów, gdy jej przekraczanie było mniej restrykcyjne. Opowieści te podważają zarówno domniemane zagrożenie płynące z „tamtej strony”, jak i rzekome bezpieczeństwo gwarantowane „po tej stronie”. Ostatecznie odrzucona zostaje również wizja przyszłości Melilli opartej na zacieśnianiu więzi z Hiszpanią i Europą, gdyż prowadzi ona do błędnego koła zależności i ograniczeń.