Fractured borders and politics of resistance: Post-9/11 through Rabiye Kurnaz vs. George W. Bush (2022)

Abstrakt

Zamachy z 11 września stanowią jedno z przełomowych wydarzeń XXI wieku, które wywarło znaczący wpływ na wyobraźnię zbiorową oraz dyskurs medialny i polityczny, redefiniując sposoby publicznego argumentowania. W ich następstwie doszło do istotnego przekształcenia pojęć bezpieczeństwa narodowego, tożsamości oraz, co szczególnie istotne, funkcji granic, które zyskały status konstrukcji dyskursywnych. W nowym paradygmacie bezpieczeństwa granice przestały być rozumiane wyłącznie w kategoriach terytorialnych, a zaczęły pełnić funkcję narzędzi retorycznych, służących rozróżnieniu między sprawiedliwością a jej brakiem, włączeniem a wykluczeniem. W tym ujęciu stawały się raczej mechanizmami kontroli niż ochrony, szczególnie uderzającymi w społeczności marginalizowane, zwłaszcza migrantów z krajów Globalnego Południa oraz osoby pochodzenia muzułmańskiego, postrzegane jako potencjalne zagrożenie. Symbolicznym uosobieniem tej ambiwalencji stała się baza Guantánamo, gdzie język i prawo zostały podporządkowane strategiom unikania odpowiedzialności i normalizacji wyjątkowych form ograniczania wolności. W artykule przeanalizowano, w jaki sposób film Rabiye Kurnaz kontra George W. Bush (2022) ukazuje proces konstruowania i egzekwowania fizycznych i ideologicznych granic. W perspektywie retoryki amerykańskiej wyjątkowości film obrazuje, jak dyskurs bezpieczeństwa narodowego redefiniuje granice, by uzasadniać praktyki wykluczenia i stosowanie nadzwyczajnych środków prawnych. Na bazie koncepcji „stanu wyjątkowego” Giorgio Agambena ukazano, jak władza suwerenna zawiesza obowiązywanie norm prawnych przy jednoczesnym umacnianiu instytucjonalnej kontroli. Równocześnie tekst podejmuje analizę strategii oporu, ukazując sprawczość migrantki Rabiye Kurnaz i jej walkę o widzialność, godność i prawo do głosu w warunkach systemowego wykluczenia. Podkreślając retoryczne aspekty związane z bezpieczeństwem, legalnością i obywatelstwem, autorka dowodzi, że granice nie są liniami na mapie, lecz stanowią potężne narzędzia dyskursywne, które realnie kształtują społeczne hierarchie i doświadczenia jednostek.