Rhetorical twins: The fractal and organic geometries of Benoit Mandelbrot and Tadeusz Mysłowski
DOI:
https://doi.org/10.29107/rr2025.3.13Słowa kluczowe:
Benoit Mandelbrot, Tadeusz Mysłowski, retoryka wizualna, retoryka matematyki, związki między sztuką i naukąAbstrakt
Przedmiotem rozważań są związki sztuki z nauką omawiane na przykładzie pokrewieństwa między matematykiem Benoitem Mandelbrotem i artystą wizualnym Tadeuszem Mysłowskim. Ich relacja jest skontekstualizowana we wstępnym przeglądzie wcześniejszych prób badania takich związków, ze szczególnym uwzględnieniem zmian w teorii i praktyce retorycznej, które doprowadziły w ostatnich dekadach 20. wieku do tzw. zwrotu retorycznego. W części drugiej wyłonienie się retoryki wizualnej i retoryki matematyki jako autonomicznych dziedzin tematycznych w obrębie szeroko rozumianej retoryki jest przedstawione jako kluczowe dla wypracowania przez współczesnych badaczy adekwatnych narzędzi umożliwiających analizę i opis przykładów retoryczności komunikatów naukowych i artystycznych. Część trzecia pokazuje, jak powinowactwo myśli i działań Mandelbrota i Mysłowskiego ujawnia się w warstwie retorycznej ich rozważań o geometrii – fraktali w przypadku matematyka i elementarnych form geometryczno-organicznych w przypadku artysty.
Pobrania
Bibliografia
Mandelbrot, Benoit B. [1977] 1983. The Fractal Geometry of Nature. W. H. Freeman and Company.
Mysłowski, Tadeusz. 2018. Then and Now—New York City Fragments: Tadeusz Myslowski at the Crossroads. Muzeum Lubelskie.
Mysłowski, Tadeusz. 1994. Towards Organic Geometry: 1972-1994. Irena Hochman Fine Art.
Baker, Scott. 1990. “Reflection, Doubt, and the Place of Rhetoric in Postmodern Social Theory.” Sociological Theory 8 (2): 232-245. https://doi.org/10.2307/202208
Borel, Armand. 1983. “Mathematics: Art and Science.” The Mathematical Intelligencer 5 (4): 9-17.
Burke, Kenneth. 1966. Language as Symbolic Action: Essays on Life, Literature, and Method. University of California Press.
Csiszar, Alex. 2003. “Stylizing Rigor: Or, Why Mathematicians Write So Well.” Configurations 11 (2): 239-268. https://doi.org/10.1353/con.2004.0018
Condit, Celeste. 1999. The Meanings of the Gene: Public Debates About Human Heredity. University of Wisconsin Press.
Cucker, Felipe. 2013. The Crossing Paths of the Arts and Mathematics. Cambridge University Press.
Curtin, Deane W., ed. 1982. The Aesthetic Dimension of Science. 1980 Nobel Conference. Philosophical Library.
Ede, Siân. 2005. Art and Science. I. B. Tauris.
Foss, Sonja K. 2004. “Framing the Study of Visual Rhetoric: Toward a Transformation of Rhetorical Theory.” In Defining Visual Rhetoric, edited by Charles A. Hill and Marguerite Helmers. Lawrence Erlbaum Associates.
Foss, Sonja K. 2005. “Theory of Visual Rhetoric.” In Handbook of Visual Communication: Theory, Methods and Media, edited by Ken Smith, Sandra Moriarty, Gretchen Barbatsis, and Keith Kenney. Lawrence Erlbaum.
Gleick, James. 1985. “The Man Who Reshaped Geometry.” New York Times, December 8. https://www.nytimes.com/1985/12/08/magazine/the-man-who-reshaped-geometry.html.
Graubard, Stephen R., ed. 1986. Art and Science. University Press of America.
Hardy, Godfrey Harold. 2018. A Mathematician’s Apology. Martino Fine Books.
Hayles, Katherine N. 1990. Chaos Bound: Orderly Disorder in Contemporary Literature and Science. Cornell University Press.
Hayles, Katherine N. 1984. The Cosmic Web: Scientific Field Models and Literary Strategies in the Twentieth Century. Cornell University Press.
Henderson, Linda. D. 1998. Duchamp in Context: Science and Technology in the Large Glass and Related Works. Princeton.
Henderson, Linda. D. 2004. “Editor’s Introduction: I. Writing Modern Art and Science – An Overview; II. Cubism, Futurism, and Ether Physics in the Early Twentieth Century.” Science in Context 17 (4): 423-466. https://doi.org/10.1017/S0269889704000225
Henderson, Linda. D. [1983] 2013. The Fourth Dimension and Non-Euclidean Geometry in Modern Art. MIT Press.
Hill, Charles A., and Marguerite Helmers, eds. 2004. Defining Visual Rhetoric. Lawrence Erlbaum Associates.
Jałochowski, Karol. 2019. Heretycy, buntownicy, wizjonerzy. 22 Podróże z największymi umysłami naszych czasów. Copernicus Center Press.
Jones, Caroline A. and Peter Galison, eds. 1998. Picturing Science, Producing Art. Routledge.
Kemp, Martin. 2006. Seen/Unseen: Art, Science, and intuition from Leonardo to the Hubble Telescope. Oxford University Press.
Kemp, Martin. 2016. Structural Intuitions: Seeing Shapes in Art and Science. University of Virginia Press.
Kemp, Martin. 1990. The Science of Art: Optical Themes in Western Art from Brunelleschi to Seurat. Yale University Press.
Krauss, Rosalind. 1979. “Grids.” October 9: 50-64. https://doi.org/10.2307/778321
Krull, Wolfgang. 1987. “The Aesthetic Viewpoint in Mathematics.” The Mathematical Intelligencer 9 (1): 48-52. Translated by Betty S. Waterhouse and William C. Waterhouse.
Miller, Arthur I. 2014. Colliding Worlds: How Cutting-Edge Science Is Redefining Contemporary Art. W. W. Norton & Company.
Miller, Arthur I. 2001. Einstein, Picasso: Space, Time and the Beauty that Causes Havoc. Basic Books.
Miller, Arthur I. 2000. Insights of Genius: Imagery and Creativity in Science and Art. MIT Press.
Miller, Arthur I. 2019. The Artist in the Machine: The World of AI-Powered Creativity. MIT Press.
Parkinson, Gavin. 2008. Surrealism, Art, and Modern Science: Relativity, Quantum Mechanics, Epistemology. Yale University Press.
Simons, Herbert W., ed. 1990. The Rhetorical Turn: Invention and Persuasion in the Conduct of Inquiry. University of Chicago Press.
Wynn, James, and G. Mitchell Reyes, eds. 2021. Arguing with Numbers: The Intersections of Rhetoric and Mathematics. Pennsylvania State University Press.
Zheng, Binghan, Sergey Tyulenev and Kobus Marais. “Introduction: (Re-)Conceptualizing Translation in Translation Studies.” Translation Studies 16 (2): 167-177.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Res Rhetorica
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Artykuły publikowane są na lincencji CC BY 4.0. Treść licencji jest dostępna tutaj: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/
Artykuły opublikowane na licencji CC-BY (wersje postprint) mogą być udostępniane przez autorów każdemu, na dowolnej platformie lub za pośrednictwem dowolnego kanału komunikacyjnego pod warunkiem, że zostały przypisane do Res Rhetorica jako pierwotnego wydawcy.
