Unwanted encounters: Anti-Ukrainian rhetoric in the social media reception of migrants by the Polish far-right
DOI:
https://doi.org/10.29107/rr2025.2.4Słowa kluczowe:
toposy, historyczna analiza dyskursu, dyskursy antymigracyjne, ultraprawica, ukraińscy migranciAbstrakt
Celem niniejszego artykułu jest analiza antyukraińskiej retoryki w mediach społecznościowych z użyciem kategorii toposu stosowanej w historycznej analizie dyskursu i ujawniającej zagrożenia wynikające ze sposobów użycia tej retoryki. Materiał badawczy stanowi korpus skrajnie prawicowych anty-ukraińskich postów i komentarzy zebranych na Facebooku i Instagramie. Do rozpoznania właściwości zebranego materiału wykorzystana została analiza korpusowa, następnie pogłębiona analizą jakościową, która umożliwiła zidentyfikowanie toposów i sposobów ich użycia. W badaniu wyszczególnione zostały schematy, które werbalizują i racjonalizują niechęć do migrantów, wskazują, że migranci nie zasługują na otrzymywaną pomoc, przedstawiają ukraińskich migrantów jako wrogów polskiej niepodległości i porządku społecznego, oraz przedstawiają polski rząd jako nieudolny i niereprezentujący interesów Polaków.
Pobrania
Bibliografia
Bennett, Samuel. 2018. “New ‘Crises,’ Old Habits: Online Interdiscursivity and Intertextuality in UK Migration Policy Discourses.” Journal of Immigrant & Refugee Studies 16 (1–2): 140–60.https://doi.org/10.1080/15562948.2016.1257753.
Boukala, Salomi. 2021. “Far-right Discourse as Legitimacy? Analysing Political Rhetoric on the 'Migration Issue' in Greece.” Studies in Communication Sciences 21 (2): 329–341.
Brezina, Vaclav, Matt Timperley, and Tony McEnery. 2020. LancsBox. Lancaster: Lancaster University.
Cichosz, Marzena, Elżbieta Szyszlak, and Renata Podgórzańska. 2024. “‘It’s Not Our War’: Social Movements against State Involvement in Aid to Ukraine.” In: For Security and for Peace. States and Societies of the Baltic Sea Basin and the Russian-Ukrainian War, ed. Jolanta Itrich-Drabarek, Marzena Cichosz, Danuta Plecka, and Anna Jach, 154–167. London: Routledge India. https://doi.org/10.4324/9781003558040-13.
Council of Europe. Parliamentary Assembly. 2023. The Challenge of Far-right Ideology to Democracy and Human Rights in Europe. Council of Europe. Accessed April 6, 2025. https://pace.coe.int/en/files/33019/html.
Dębicki, Marcin. 2024. “Immigrants Unwelcome in Poland? Facts, Figures and Their Broader Sociocultural Contexts.” In: From Borders to Pathways: Innovations and Regressions in the Movement of People into Europe, ed. Matthew Zagor, 45–77. Canberra, ACT: ANU Press.
Dijk, Teun van. 2000. Ideology: A Multidisciplinary Approach. London: SAGE Publications.https://doi.org/10.4135/9781446217856.
Długosz, Piotr, and Dominika Izdebska-Długosz. 2023. “Polskie społeczeństwo wobec uchodźców wojennych z Ukrainy.” Studia Migracyjne – Przegląd Polonijny 50 (2): 15–32. https://doi.org/10.4467/25444972SMPP.23.023.18935.
Dongen, Teun van. 2021. “We Need to Talk About Left-Wing Extremism. Or Do We?” International Centre for Counter-Terrorism – ICCT, November 24, 2021. Accessed April 6, 2025. https://icct.nl/publication/we-need-talk-about-left-wing-extremism-or-do-we.
Dudek, Antoni. 2023. Historia polityczna Polski 1989–2023. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Duszczyk, Maciej, and Paweł Kaczmarczyk. 2022. “The War in Ukraine and Migration to Poland: Outlook and Challenges.” Intereconomics 57 (3): 164–170. https://doi.org/10.1007/s10272-022-1053-6.
Fagerholm, Andreas. 2024. “Sympathy or Criticism? The European Far Left and Far Right React to Russia’s 2022 Invasion of Ukraine.” Europe-Asia Studies 76 (6): 829–850. https://doi.org/10.1080/09668136.2024.2347850.
Gabrielatos, Costas, and Paul Baker. 2008. “Fleeing, Sneaking, Flooding: A Corpus Analysis of Discursive Constructions of Refugees and Asylum Seekers in the UK Press, 1996–2005.” Journal of English Linguistics 36 (1): 5–38. https://doi.org/10.1177/0075424207311247.
Gabrielatos, Costas. 2018. “Keyness Analysis: Nature, Metrics and Techniques.” In: Corpus Approaches to Discourse, ed. Charlotte Taylor, and Anna Marchi, 225–258. London: Routledge.
Gillings, Mathew, Gerlinde Mautner, and Paul Baker. 2023. Corpus-Assisted Discourse Studies. Cambridge: Cambridge University Press. https://doi.org/10.1017/9781009168144.
Isla Rodriguez, Lorena, Andrii Mazurenko, Paula Gierak, and Joanna Jaworska. 2022. Refugees from Ukraine in Poland – Profiling Update. September 2022. UNHCR. Accessed April 6, 2025. https://data.unhcr.org/en/documents/details/97157
Jaroszewicz, Marta, and Adam Eberhardt. 2018. Migracje z Ukrainy do Polski: Stabilizacja trendu. Warszawa: Ośrodek Studiów Wschodnich im. Marka Karpia. Accessed April 6, 2025. https://www.osw.waw.pl/sites/default/files/Raport_PL_Migracje-z-Ukrainy_net.pdf
Kader, Noha. 2016. “A Critical Analysis of Anti-Islamisation and Anti-Immigration Discourse: The Case of the English Defence League and Britain First.” International Journal for Innovation Education and Research 4 (5): 26–53.
KhosraviNik, Majid. 2014. “Immigration Discourses and Critical Discourse Analysis: Dynamics of World Events and Immigration Representations in the British Press.” In: Contemporary Critical Discourse Studies, ed. Christopher Hart, and Piotr Cap. London: Bloomsbury Academic. https://doi.org/10.5040/9781472593634.
Kienpointner, Manfred. 1992. Altagslogik. Struktur und Funktion von Argumentationsmustern. Stuttgart-Bad Cannstatt: frommann-holzboog.
Kocoń, Jan, Alicja Figas, Marcin Gruza, Daria Puchalska, Tomasz Kajdanowicz, and Przemysław Kazienko. 2021. “Offensive, Aggressive, and Hate Speech Analysis: From Data- -Centric to Human-Centered Approach.” Information Processing & Management 58 (5): 102643. https://doi.org/10.1016/j.ipm.2021.102643.
Kosman, Marcin. 2022. “Polish Multimodal Far-Right Discourse. Election Spots of Grzegorz Braun.” In: Concepts, Discourses, and Translations, ed. Barbara Lewandowska-Tomaszczyk, and Marcin Trojszczak, 187–204. Cham: Springer International Publishing. https://doi.org/10.1007/978-3-030-96099-5_10.
Krzyżanowski, Michał. 2010. The Discursive Construction of European Identities: A Multi-Level Approach to Discourse and Identity in the Transforming European Union. Frankfurt am Main: Lang.
Krzyżanowski, Michał, and Natalia Krzyżanowska. 2022. “Narrating the ‘New Normal’ or Pre- Legitimising Media Control? COVID-19 and the Discursive Shifts in the Far-Right Imaginary of ‘Crisis’ as a Normalisation Strategy.” Discourse & Society 33 (6): 805–818. https://doi.org/10.1177/09579265221095420.
Kubiciel-Lodzińska, Sabina, and Katarzyna Kownacka. 2023. “Migranci wojenni z Ukrainy. Opinie Polaków na temat ich pobytu oraz zakresu udzielanej im pomocy.” Studia Politologiczne 2 (68): 231–250. https://doi.org/10.33896/SPolit.2023.68.13.
Liber-Kwiecińska, Katarzyna. 2023. “Emocje na celowniku – antyukraińskie komentarze w mediach społecznościowych.” Socjolingwistyka 37. https://doi.org/10.17651/SOCJOLING.37.12.
Lipińska, Marta, and Dariusz Jemielniak. 2025. “The Good, the Bad, and the Ugly: Anti-Ukrainian Narratives on Polish Twitter.” Journal of Language and Politics. https://doi.org/10.1075/jlp.24124.lip.
Łuczaj, Kamil. 2024. “Nie przenoście nam stolicy do Kijowa”: Analiza internetowego dyskursu antyukraińskiego po 2022 roku.” Kultura i Społeczeństwo 68 (2): 105–141. https://doi.org/10.35757/KiS.2024.68.2.5.
Molek-Kozakowska, Katarzyna, and Michał Wanke. 2019. “Reproductive Rights or Duties? The Rhetoric of Division in Social Media Debates on Abortion Law in Poland.” Social Movement Studies 18 (5): 566–585. https://doi.org/10.1080/14742837.2019.1629279.
Mustafa, Manar, Zahariah Pilus, and Maskanah Mohammad Lotfie. 2021. “The Representation of Syrian Refugees in Canadian Online News Media: A Focus on the Topos of Burdening.” Canadian Journal of Communication 46 (4): 875–903. https://doi.org/10.22230/cjc.2021v46n4a3807.
O’Regan, Veronica, and Elaine Riordan. 2018. “Comparing the Representation of Refugees, Asylum Seekers and Migrants in the Irish and UK Press: A Corpus-Based Critical Discourse Analysis.” Journal of Language and Politics 17 (6): 744–768. https://doi.org/10.1075/jlp.17043.ore.
Pirro, Andrea L. P. 2023. “Far Right: The Significance of an Umbrella Concept.” Nations and Nationalism 29 (1): 101–112. https://doi.org/10.1111/nana.12860.
Płatek, Daniel, and Piotr Płucienniczak. 2017. “Mobilizing on the Extreme Right in Poland: Marginalization, Institutionalization, and Radicalization.” In: Civil Society Revisited: Lessons from Poland, ed. Kerstin Jacobsson, and Elżbieta Korolczuk. New York: Berghahn Books. https://doi.org/10.2307/j.ctvw04jx2.
Reisigl, Martin, and Ruth Wodak, eds. 2001. Discourse and Discrimination: Rhetorics of Racism and Antisemitism. London and New York: Routledge.
Rheindorf, Markus, and Ruth Wodak. 2020. “Building ‘Fortress Europe’: Legitimizing Exclusion from Basic Human Rights.” In: Sociolinguistic Perspectives on Migration Control, ed. Markus Rheindorf, and Ruth Wodak, 116–147. Bristol: Multilingual Matters. https://doi.org/10.21832/9781788924689-007.
Svolik, Milan W., Elena Avramovska, Johanna Lutz, and Filip Milačić. 2023. “In Europe, Democracy Erodes from the Right.” Journal of Democracy 34 (1): 5–20. https://doi.org/10.1353/jod.2023.0000.
Štefančík, Radoslav, Iveta Némethová, and Tatiana Seresová. 2021. “Securitisation of Migration in the Language of Slovak Far-Right Populism.” Migration Letters 18 (6): 731–744.
Taguieff, Pierre-André. 1995. “Political Science Confronts Populism: From a Conceptual Mirage to a Real Problem.” Telos 1995 (103): 9–43. https://doi.org/10.3817/0395103009.
Taradejna, Paweł. 2024. “Antyimperialny czy antyukraiński? Medialny dyskurs (anty)wojenny polskiej lewicy radykalnej – na podstawie postów na platformie Facebook.” Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne 81 (1): 139–158. https://doi.org/10.15804/athena.2024.81.07.
Tsakona, Villy, Rania Karachaliou, and Argiris Archakis. 2020. “Liquid Racism in the Greek Anti-Racist Campaign #StopMindBorders.” Journal of Language Aggression and Conflict 8 (2): 232–261. https://doi.org/10.1075/jlac.00036.tsa.
Tymińska, Ada. 2023. “Analiza narracji o ekonomii i przywileju w dyskursach „antyukraińskich” na polskojęzycznym Twitterze. Aspekty ilościowe i jakościowe.” Studia Politologiczne 2 (68): 297–316. https://doi.org/10.33896/SPolit.2023.68.16.
Tymińska, Ada, Paweł Korpal, and Mateusz Sęk. 2023. Przyjdą i zabiorą: Antyukraińska mowa nienawiści na polskim Twitterze. Warszawa: Helsińska Fundacja Praw Człowieka.
Urząd do Spraw Cudzoziemców. 2023. Obywatele Ukrainy w Polsce – aktualne dane migracyjne. Accessed April 6, 2025. https://www.gov.pl/web/udsc/obywatele-ukrainy-w-polsce--aktualne-dane-migracyjne.
Veszelszki, Ágnes. 2017. “Linguistic and Non-Linguistic Elements in Detecting (Hungarian) Fake News.” Acta Universitatis Sapientiae, Communicatio 4 (1): 7–35. https://doi.org/10.1515/auscom-2017-0001.
Wanke, Michał. 2023. “Refugee Hierarchies in Poland.” ET-Studies 14 (1): 65–83. https://doi.org/10.2143/ETS.14.1.3291627.
Winogrodzki, Krystian. 2024. “We Lwowie odsłonią pomnik dowódcy UPA. Zgorzelski: To wyjątkowa prowokacja wobec Polski.” Wprost, November 13, 2024. Accessed April 6, 2025. https://www.wprost.pl/opinie-i-komentarze/11858172/piotr-zgorzelski-zapowiada-oficjalny-protest-ws-ukrainy-bylismy-zbyt-latwowierni-i-szlachetni.html.
Wodak, Ruth. 2015. “Critical Discourse Analysis: Discourse-Historical Approach.” In: The International Encyclopedia of Language and Social Interaction, ed. Karen Tracy, Todd Sandel, and Cornelia Ilie. Wiley. https://doi.org/10.1002/9781118611463.
Wodak, Ruth. 2021. The Politics of Fear: The Shameless Normalization of Far-Right Discourse. 2nd ed. Los Angeles: SAGE Publications.
Wodak, Ruth, and Salomi Boukala. 2015. “European Identities and the Revival of Nationalism in the European Union: A Discourse-Historical Approach.” Journal of Language and Politics 14 (1): 87–109. https://doi.org/10.1075/jlp.14.1.05wod.
Wodak, Ruth, and Michael Meyer. 2016. “Critical Discourse Studies: History, Agenda, Theory and Methodology.” In: Methods of Critical Discourse Studies, 3rd ed., ed. Ruth Wodak, and Michael Meyer. London: SAGE Publications Ltd.
Zadorożna, Marlena, and Marin Butuc. 2024. “Russian Disinformation in Moldova and Poland in the Context of the Russo-Ukrainian War.” Security and Defence Quarterly 46 (2): 47–65. https://doi.org/10.35467/sdq/189686.
Žagar, Igor. 2010. “Topoi in Critical Discourse Analysis.” Lodz Papers in Pragmatics 6 (1). https://doi.org/10.2478/v10016-010-0002-1.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Res Rhetorica
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Artykuły publikowane są na lincencji CC BY 4.0. Treść licencji jest dostępna tutaj: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/
Artykuły opublikowane na licencji CC-BY (wersje postprint) mogą być udostępniane przez autorów każdemu, na dowolnej platformie lub za pośrednictwem dowolnego kanału komunikacyjnego pod warunkiem, że zostały przypisane do Res Rhetorica jako pierwotnego wydawcy.
