Potencjał metodyczny debat konkursowych w dydaktyce akademickiej
DOI:
https://doi.org/10.29107//rr2024.4.2Słowa kluczowe:
debata konkursowa, dialektyka, argumentacja, metoda, dydaktyka akademickaAbstrakt
Debata konkursowa stanowi gatunek retoryczny, który charakteryzuje się określoną konwencją, przekonującym przekazem argumentacyjnym, formą rywalizacyjną oraz oceną ekspercką. Debata jest wykorzystywana w edukacji głównie do doskonalenia kompetencji komunikacyjnych. W artykule wskazuje się na propozycję zastosowania debaty konkursowej w dydaktyce akademickiej jako metody wspomagającej rozwój umiejętności i postaw badawczych. Podstawowym odniesieniem historycznym i systemowym dla takiego zastosowania debat jest dialektyka, stanowiąca zbiór zagadnień z zakresu teorii dyskusji i argumentacji. Na tej podstawie postuluje się nadanie debatom rangi sporu naukowego, którego rozstrzygnięcie oparte jest na procedurze symetrycznej dyskusji argumentacyjnej. Wyróżnione w artykule metodyczne sposoby zastosowania debat w edukacji pozwalają na doskonalenie efektów heurystycznego, krytycznego i kreatywnego myślenia.
Pobrania
Bibliografia
Aristotle. 1955. On Sophistical Refutation, On Coming-to-be and Passing-away, On the Cosmos, trans. E. S. Forster, M. A.; D. J. Furley, M.A., The Loeb Classical Library. London: William Heinemann Ltd, Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press.
Aristotle. 1960 Posterior Analytics, Topica, trans. H. Tredennick, M.A., E. S. Forster, M.A., The Loeb Classical Library. London: William Heinemann Ltd, Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press.
Berti, Enrico. 1978. “Ancient Greek Dialectic as Expression of Freedom of Thought and Speech”. Journal of the History of Ideas 39 (3): 347-370.
Berti, Enrico. 2015, Arystoteles w XX wieku, przeł. A. Dudzińska-Facca i D. Facca. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
Budzyńska-Daca, Agnieszka. 2015. Retoryka debaty. Polskie wielkie debaty przedwyborcze 1995-2010. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Budzyńska-Daca, Agnieszka. 2011. „Debaty konkursowe i telewizyjne debaty przedwyborcze – problemy dispositio w dwóch realizacjach gatunkowych”. Forum Artis Rhetoricae 2:137-153.
Boetius Severinus. 1891. „Elencorum Sophisticorum Aristotelis Libro Duo Interpretatio”. In Patrologiae Latinae Cursus Completus. Tomus LXIV Parisiis, Apud Garnier Fratres, Editores Et J.-P. Migne Successores.
Gondek, Paweł. 2014. „Dysputa scholastyczna jako przykład sporu naukowego”. Forum Artis Rhetoricae 3: 7-21.
Gondek, Paweł i Sobek, Jacek. 2023. Przewodnik po metodach angażujących w proces uczenia się. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Grice, Paul. 1977. „Logika a konwersacja”, tłum. J. Wajszczuk. Przegląd Humanistyczny 6: 85-99.
Hołówka, Teresa. 1998. Błędy, spory, argumenty. Szkice z logiki stosowanej. Warszawa: Wydział Filozofii i Socjologii UW.
Jagger, Suzy. 2013. “Affective learning and the classroom debate”. Innovations in Education and Teaching International 50 (1): 38–50.
Johnson, Ralph H. 2012. “When Informal Logic Met Critical Thinking” Inquiry: Critical Thinking Across the Disciplines 27 (3): 5-14.
Kamiński, Stanisław. 1993. „Argumentacja filozoficzna w ujęciu analityków”. W: S. Kamiński. Filozofia i metoda. Studia z dziejów metod filozofowania, 133-149. Lublin: TN KUL.
Kamiński, Stanisław. 1994. „Systematyzacja typowych błędów logicznych”. W S. Kamiński, Metoda i język. Studia z semiotyki i metodologii nauk, 199-230. Lublin: TN KUL.
Kiereś-Łach, Joanna. 2015. Filozofia i retoryka. Kontekst myślowy „Nowej retoryki” Chaima Perelmana. Lublin: Wydawnictwo Academicon.
Kiljan Konrad i Modrzejewska Ewa. 2024, „Debata turniejowa w międzynarodowej perspektywie”. W Debata. Retoryka dla demokracji, red. Agnieszka Budzyńska-Daca i Ewa Modrzejewska, 101-117. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Kleszcz, Ryszard. 2014. „Karl Popper: kłopoty z racjonalizmem, kłopoty z filozofią”. Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria 4: 139-161.
Labuda, Wojciech. 2021. „Filozofia debaty oksfordzkiej”. W Szermierka na słowa. O debacie oksfordzkiej i nie tylko, red. Tomasz Dołęgowski, Wojciech Labuda, 287-380. Warszawa: Poltext.
Leff, Michael. 2002. “The Relation Between Dialectic and Rhetoric in a Classical and a Modern Perspective.” W Dialectic and Rhetoric. The Warp and Woof of Argumentation Analysis, red. Frans H. van Eemeren i Peter Houtlosser, 53-63. Dordrecht: Kluwer Academic Publishers.
Lissewski, Piotr. 2011. „Retoryczne aspekty stosowania metody paraseminaryjnej w edukacji politycznej”. W Dydaktyka retoryki, red. Barbara Sobczak i Halina Zgółkowa, 105-111. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
Nowak, Paweł. 2020. „Jak debaty oksfordzkie rozwijają kompetencje przyszłości”. W Szkolne Kluby Debat Oksfordzkich – Poradnik, 11-19. Fundacja „Projekty Edukacyjne”.
Novikoff, Alex J. 2013. The Medieval Culture of Disputation: Pedagogy, Practice, and Performance. Philadelphia: University of Pennsylvania Press.
Pszczołowski, Tadeusz. 1963. Umiejętność przekonywania i dyskusji. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Rogowska, Kinga J. i Buła, Krzysztof. 2024. „Sędziowanie na turniejach debat w Polsce – analiza porównawcza systemów oceny”. W Debata. Retoryka dla demokracji, red. Agnieszka Budzyńska-Daca i Ewa Modrzejewska, 139-154. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Rogowska, Kinga J., Kosman, Marcin i Łukowska, Aleksandra. 2024. „Formaty debat”, W Debata. Retoryka dla demokracji, red. Agnieszka Budzyńska-Daca i Ewa Modrzejewska,345-394. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Rubinelli, Sara. 2009. Ars Topica. The Classical Technique of Constructing Arguments from Aristotle to Cicero. Berlin: Springer.
Ryszka-Kurczab, Magdalena. 2024. „Dysputa w średniowieczu: dysputa scholastyczna i dysputa erystyczna (Obligationes)”. W Debata. Retoryka dla demokracji, red. Agnieszka Budzyńska-Daca i Ewa Modrzejewska, 51-63. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Sajdak, Anna. 2016. „Interdyscyplinarność dydaktyki akademickiej”. Roczniki Komisji Nauk Pedagogicznych 69: 5-16.
Spranzi, Marta. 2011. The Art of Dialectic Between Dialogue and Rhetoric: The Aristotelian Tradition. Amsterdam and Philadelphia: John Benjamins Pub. Co.
Stump, Eleonore. 1989. Dialectic and Its Place in the Development of Medieval Logic. Ithaca and London: Cornell University Press.
Swieżawski, Stefan. 1974. Dzieje filozofii europejskiej w XV wieku, tom 2. Wiedza. Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej.
Szeja, Jerzy. 2003. „Debaty szkolne jako element kształcenia retorycznego”. W Uwieść słowem czyli retoryka stosowana, red. Jakub Z. Lichański, 109-121. Warszawa: Wydawnictwo DiG,.
Toulmin, Stephen E. 1958. The Uses of Argument. Cambridge: Cambridge University Press.
Walczak, Paweł. 2012. „Rozmowa sokratyczna: założenia, przebieg, praktyka”. Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria 3:265-379.
Wasilewska-Kamińska, Ewa. 2016. Myślenie krytyczne jako cel kształcenia. Warszawa: Wydawnictwa UW.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Res Rhetorica
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Artykuły publikowane są na lincencji CC BY 4.0. Treść licencji jest dostępna tutaj: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/
Artykuły opublikowane na licencji CC-BY (wersje postprint) mogą być udostępniane przez autorów każdemu, na dowolnej platformie lub za pośrednictwem dowolnego kanału komunikacyjnego pod warunkiem, że zostały przypisane do Res Rhetorica jako pierwotnego wydawcy.
