Orędzie inauguracyjne prezydenta w dydaktyce retoryki
DOI:
https://doi.org/10.29107//rr2024.4.7Słowa kluczowe:
orędzie, mowa inauguracyjna, prezydent, retoryka, dydaktyka retorykiAbstrakt
Celem artykułu jest określenie potencjału orędzia inauguracyjnego prezydenta w dydaktyce retoryki, zwłaszcza w odniesieniu do takich zagadnień, jak analiza sytuacji retorycznej i warunków performatywności aktu zaprzysiężenia prezydenta. Artykuł szuka odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób retoryka jest kształtowana przez okoliczności i w jaki sposób retoryka kształtuje obraz sytuacji. Analiza orędzia inauguracyjnego w dydaktyce retoryki pozwala pokazać konwencjonalność mowy inauguracyjnej (problem gatunku i stylu) i to, jak w tym konwencjonalnym schemacie wyrażają siebie, swoje polityczne koncepcje i polityczne zaplecze prezydenci, a także jakimi środkami z zakresu inventio, dispositio i elocutio przekonują do siebie i swojej wizji prezydentury. W tekście zaproponowano wybraną ścieżkę analizy retorycznej mów inauguracyjnych wraz z przykładami, którą można wykorzystać w dydaktyce retoryki.
Pobrania
Bibliografia
Andrychowski, Kacper. 2019. „Analiza wartości w orędziach inauguracyjnych Prezydentów RP”. W Retoryka i wartości, red. Agnieszka Budzyńska-Daca, Ewa Modrzejewska, 44-62. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Arystoteles. 2004. „Retoryka”. W Retoryka. Retoryka dla Aleksandra. Poetyka, tłum. Henryk Podbielski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Austin, John Langshaw. 1993. Mówienie i poznawanie. Rozprawy i wykłady filozoficzne, tłum. Bohdan Chwedończuk. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Barańczak, Stanisław. 1983. Czytelnik ubezwłasnowolniony. Perswazja w masowej kulturze literackiej PRL. Paryż: Libella.
Bitzer, Lloyd F. 1968. “The Rhetorical Situation”, Philosophy & Rhetoric 1: 1-14.
Bitzer, Lloyd F. 1981. “Political Rhetoric.” W Handbook of Political Communication, red. Dan D. Nimmo, Keith R. Sanders, 225-248. Beverly Hills: SAGE Publications.
Bralczyk, Jerzy, Jacek Wasilewski. 2008. „Polskie języki publiczne”. W Polska polityka językowa w Unii Europejskiej, red. Jacek Warchala, Danuta Krzyżyk, 273-288. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Budzyńska-Daca, Agnieszka. 2015. „Retoryka i wiedza – wielogłos: retoryka i edukacja.” Res Rhetorica 1: 76-78.
Dyoniziak, Jolanta, Joanna Koswenda. 2022. „Destrukcja wizerunku publicznego w dyskursie. Rola argumentum ad hominem w komentarzach internautów dotyczących polskiej pisarki Olgi Tokarczuk”. Res Rhetorica 9(2): 84-100. https://doi.org/10.29107/rr2022.2.5
Foss, Sonja K. 1989. “Rhetorical Criticism as the Asking of Question”. Communication Education 38: 191-196.
Gajda, Stanisław, 1988. O pojęciu idiostylu. W Język osobniczy jako przedmiot badań lingwistycznych, red. Jerzy Brzeziński, 23-34. Zielona Góra: Wydawnictwo Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Zielonej Górze.
Kłosińska, Katarzyna. 2013. Etyczny i pragmatyczny. Polskie dyskursy polityczne po 1989 roku. Warszawa: Narodowe Centrum Kultury.
Kołodziejczak, Małgorzata. 2014. „Inauguracyjne orędzia prezydenckie jako przedmiot interpretacji politologicznej”. Przegląd Politologiczny 2: 137-148.
Korolko, Mirosław. 1998. Sztuka retoryki. Przewodnik encyklopedyczny. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Maroń, Grzegorz. 2012. „Instytucja przysięgi prezydenta w polskim porządku prawnym”. Przegląd Prawa Konstytucyjnego 2: 159-192.
„Regulamin Zgromadzenia Narodowego zwołanego w celu złożenia przysięgi przez nowo wybranego Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Uchwała Zgromadzenia Narodowego z dnia 6 grudnia 2000 r.”. 2000. Monitor Polski: 40, poz. 774; https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WMP20000400774 [dostęp: 31.08.2024].
Wojtak, Maria. 2004. Gatunki prasowe. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Worsowicz, Monika. 2021. „(Neoklasyczna) analiza retoryczna George’a A. Kennedy’ego w perspektywie medioznawczej”. W Metody badania komunikacji i mediów. Perspektywa teoretyczna i analityczna, red. Anna Barańska-Szmitko, 15-30. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Zimny, Rafał. 2021. Przemówienie polityczne. Rozważania o języku i gatunku. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Res Rhetorica
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Artykuły publikowane są na lincencji CC BY 4.0. Treść licencji jest dostępna tutaj: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/
Artykuły opublikowane na licencji CC-BY (wersje postprint) mogą być udostępniane przez autorów każdemu, na dowolnej platformie lub za pośrednictwem dowolnego kanału komunikacyjnego pod warunkiem, że zostały przypisane do Res Rhetorica jako pierwotnego wydawcy.
