O niepamięci rodzinnej: Festiwal Piosenki Żołnierskiej w Kołobrzegu jako retoryczne negocjowanie znaczeń kulturowych
DOI:
https://doi.org/10.29107/rr2025.3.12Słowa kluczowe:
pamięć kulturowa, niepamięć, festiwal muzyczny, PRL, Festiwal Piosenki Żołnierskiej w KołobrzeguAbstrakt
W artykule pokazuję, w jaki sposób pamięć kulturowa związana z okresem PRL służy negocjacji znaczeń w obrębie grup rodzinnych. Na przykładzie relacji z Festiwalu Piosenki Żołnierskiej w Kołobrzegu prześledzę retoryczne strategie niepamięci dotyczące wydarzenia medialnego. Materiałem do analizy są wywiady przeprowadzone przez studentów, zbierające wspomnienia rodzinne na temat festiwalu. Sfera niepamięci ma dwojaki charakter: niepamięci jednostkowej (starszych pokoleń) i generacyjnej – społecznej.
Pobrania
Bibliografia
Artwińska, Anna. 2013. „Pamięć negatywna. Komunizm i/a sprawcy”. Teksty Drugie, 3: 135-149.
Arystoteles. 1978. Topiki. O dowodach sofistycznych, przeł. Kazimierz Leśniak. Warszawa: PWN.
Barker, Chris. 2005. Studia kulturowe. Teoria i praktyka, przeł. Agata Sadza. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Bittner, Karolina. 2013. „Propagandowe funkcje piosenki na przykładzie Festiwalu Piosenki Żołnierskiej w Kołobrzegu”. Pamięć i Sprawiedliwość 12(22): 233-261
Boćkowska, Aleksandra. 2017. Księżyc z Peweksu. O luksusie w PRL. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne.
Bogdanowska, Monika. 2014. „Topika”. W Retoryka, red. Maria Barłowska, Agnieszka Budzyńska-Daca, Piotr Wilczek, 34-57. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Bridgland, Victoria M. E., Melanie K. T. Takarangi. 2021. “Danger! Negative memories ahead: the effect of warnings on reactions to and recall of negative memories”. Memory, 29(3): 319-329, https://doi.org/10.1080/09658211.2021.1892147
Connerton, Paul. 1996. How Societies Remember. Cambridge, New York: Cambridge University Press.
Conway, Martin A., Mark L. Howe. 2022. “Memory construction: a brief and selective history.” Memory 30 (1): 2-4, https://doi.org/10.1080/09658211.2021.1964795
Curtius, Ernst Robert. 2005. Literatura europejska i łacińskie średniowiecze. Tłum. Andrzej Borowski, Kraków: Universitas.
Draaisma, Douwe. 2009. Machina metafor. Historia pamięci, przeł. Robert Pucek. Warszawa: Wydawnictwo Aletheia.
Drenda, Olga. 2016. Duchologia polska. Rzeczy i ludzie w latach transformacji. Kraków: Wydawnictwo Karakter.
Drenda, Olga. 2018. Wyroby. Pomysłowość wokół nas. Kraków: Wydawnictwo Karakter.
Hall, Stuart. 2005. “Encoding/Decoding.” W Culture, Media, Language. Working Papers in Cultural Studies, 1972-79, red. Stuart Hall, Dorothy Hobson, Andrew Lowe, Paul Willis, 117-127. London, New York: Routledge.
Halbwachs, Maurice. 1980. The Collective Memory. New York, Cambridge: Harper & Row Colophon Books.
Halbwachs, Maurice. 1992. On Collective Memory. Chicago: University of Chicago Press.
Hirszowicz, Maria, Elżbieta Neyman. 2001. „Społeczne ramy niepamięci”. Kultura i społeczeństwo, 45(3-4): 23-48.
Jeziński, Marek. 2018. „W pogoni za nostalgicznym mitem rockowego boomu. Festiwal Muzyków Rockowych w Jarocinie jako miejsce pamięci”. Athenaeum, 57: 124–140. https://doi.org/10.15804/athena.2018.57.07
Kończal, Kornelia, Joanna Wawrzyniak. 2017. “Provincializing memory studies: Polish approaches in the past and present”. Memory Studies, 11(4): 1–14. https://doi.org/10.1177/1750698016688238
Korolko, Mirosław. 1998. Sztuka retoryki. Przewodnik encyklopedyczny. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Lausberg, Heinrich. 2002. Retoryka literacka. Podstawy wiedzy o literaturze. przeł., wstęp i oprac. Albert Gorzkowski. Bydgoszcz: Homini.
Lisowska-Magdziarz, Małgorzata. 2019. Znaki na uwięzi. Od semiologii do semiotyki mediów. Kraków: Księgarnia Akademicka.
Müller, Jan-Werner. 2002. “Introduction: The Power of Memory, the Memory of Power and the Power Over Memory”. W Memory and Power in Post-War Europe: Studies in the Presence of the Past, red. Jan-Werner Müller, 1-35. Cambridge: Cambridge University Press.
O’Connor, Paul. 2019. “The unanchored past: Three modes of collective memory”. Memory Studies 15(4): 1–16. https://doi.org/10.1177/1750698019894694
Öner, Sezin, Sami Gülgöz. 2020. “Representing the collective past: public event memories and futu¬re simulations in Turkey”. Memory, 28. https://doi.org/10.1080/09658211.2020.1727520
Schacter, Daniel L. 2022. „The seven sins of memory: an update”. Memory 30(1): 37-42. https://doi.org/10.1080/09658211.2021.1873391
Schnapp, Alain. 1996. The Discovery of the Past. The Origins of Archaeology. London: British Museum Press.
Sendyka, Roma 2016. „Niepamięć albo o sytuowaniu wiedzy o formach pamiętania”. Teksty Drugie, 6: 250-267.
Sendyka, Roma. 2017 „Nie-miejsca pamięci i ich nie-ludzkie pomniki”. Teksty Drugie, 2: 186–108. https://doi.org/10.18318/td.2017.2.5
Szacka, Barbara. 2006. Czas przeszły, pamięć i mit. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Szacka Barbara, Anna Stawisz, 1990. Czas przeszły i pamięć społeczna: przemiany świadomości historycznej inteligencji polskiej 1965-1988. Studia nad świadomością historyczną, tom 3. Warszawa: Uniwersytet Warszawski – Instytut Socjologii.
Szpociński Andrzej, Piotr Tadeusz Kwiatkowski. 2006. Przeszłość jako przedmiot przekazu. Współczesne społeczeństwo polskie wobec przeszłości, t. 1. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar 2006.
Ury, Scott. 2022. “Introduction: Re-membering Poland: History, Memory and Society in East Central Europe”. History & Memory, 34(2): 1-6.
Wicha, Marcin. 2017. Rzeczy, których nie wyrzuciłem. Kraków: Wydawnictwo Karakter.
Żurawiecki, Bartosz. 2019. Festiwale wyklęte. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
Ziomek, Jerzy. 1990. Retoryka opisowa. Wrocław – Warszawa – Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Ziółkowski, Marek. 2001. „Pamięć i zapominanie: trupy w szafie polskiej zbiorowej pamięci”. Kultura i społeczeństwo, 45(3-4): 3-21.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Res Rhetorica
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Artykuły publikowane są na lincencji CC BY 4.0. Treść licencji jest dostępna tutaj: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/
Artykuły opublikowane na licencji CC-BY (wersje postprint) mogą być udostępniane przez autorów każdemu, na dowolnej platformie lub za pośrednictwem dowolnego kanału komunikacyjnego pod warunkiem, że zostały przypisane do Res Rhetorica jako pierwotnego wydawcy.
