Multimodalna argumentacja retoryczna w konstruowaniu obrazów sytuacji kryzysowych na przykładzie newsów telewizyjnych serwisów informacyjnych

Autor

  • Agnieszka Mac Uniwersytet Rzeszowski

DOI:

https://doi.org/10.29107/rr2022.4.2

Słowa kluczowe:

telewizyjne serwisy informacyjne, multimodalność, multimodalna argumentacja retoryczna, sytuacje kryzysowe

Abstrakt

Przedmiotem niniejszego artykułu jest analiza newsów telewizyjnych serwisów informacyjnych pod kątem obecności elementów perswazyjnych na płaszczyźnie języka, obrazu, muzyki i odgłosów tworzących multimodalną argumentację retoryczną. Punktem wyjścia jest założenie, że rzeczywistość prezentowana przez dany serwis informacyjny nie jest idealnym i pełnym obrazem relacjonowanego wydarzenia, lecz jego medialną inscenizacją przedstawianą w celu kształtowania świadomości czy wpływania na emocje określonych grup lub społeczności. Zagadnienie to zostało omówione na przykładzie wybranych wiadomości telewizyjnych serwisów informacyjnych emitowanych w stacji TVP1 w latach 2015-2019 dotyczących sytuacji kryzysowych.

Bibliografia

Aczél, Petra. 2016. „Virtual Rhetoric. A Theoretical Approach”. Res Rhetorica 3 (4): 2–15. DOI: https://doi.org/10.17380/rr.2016.4.1.

Arystoteles. Edycja 2004. Retoryka. Retoryka dla Aleksandra. Poetyka. przeł. H. Podbielski, Warszawa: PWN.

Barthes, Roland. 1977. „Rhetoric of the image”. W Image, music, text, red. Stephen Heath, 32–51. New York: Hill and Wang.

Birdsell, David S. i Leo Groarke. 1996. „Toward a theory of visual argument”. Argumentation and Advocacy, 33: 1–10.

Birdsell, David S. i Leo Groarke, red. 1996. Argumentation and Advocacy, 33 (1–2).

Bogunia-Borowska, Małgorzata. 2012. Fenomen telewizji. Interpretacje socjologiczne i kulturowe. Kraków: Wydawnictwo UJ.

Bonsiepe, Gui. 1972. „Visual-Verbal Rhetoric”. W Essays on Metaphor, red. Warren Shibles, 155–161. Whitewater, Wisconsin: Language Press.

Bucher, Hans-Jürgen. 2011. „»Man sieht, was man hört« oder: Multimodales Verstehen als interaktionale Aneignung. Eine Blickaufzeichnungstudie zur audiovisuellen Rezeption”. W Medientheorien und Multimodalität. Ein TV-Werbespot – Sieben methodische Beschreibungsansätze, red. Jan Georg Schneider, Hartmut Stöckl, 109–150. Köln: Halem.

Burke, Kenneth D. 1950. A Rhetoric of Motives. New York: Prentice-Hall.

Burke, Kenneth D. 1966. Language as symbolic action: Essays on life, literature, and method. Berkeley: University of California Press.

Burke, Kenneth D. 1977. „Tradycyjne zasady retoryki”. Tłum. Krzysztof Biskupski. Pamiętnik Literacki: czasopismo kwartalne poświęcone historii i krytyce literatury polskiej, 68(2): 219–250.

Doelker, Christian. 2007. „Figuren der visuellen Rhetorik in werblichen Gesamttexten”. W Bildrhetorik, red. Joachim Knape, 71–112. Baden-Baden: Koerner.

Durand, Jacques. 1987. „Rhetorical figures in the advertising image”. W Marketing and Semiotics, red. Jean Umiker-Sebeok, 295–318. Berlin: Mouton de Gruyter.

Dyczewski, Leon. 2009. „Kryteria rzetelnej informacji”. W Jaka informacja?, red. Leon Dyczewski, 25-32. Lublin – Warszawa: Wydawnictwo KUL.

Dziennik Ustaw. 2009, Nr 131, poz. 1076.

Ehninger, Douglas. 1972. Contemporary Rhetoric: A Reader’s Coursebook. Glenview, IL: Scott, Foresman and Co.

Forceville, Charles. 1996. Pictorial metaphor in advertising. London: Routledge.

Forceville, Charles. 2006. „Non-verbal and multimodal metaphor in a cognitivist framework: Agendas for research”. W Cognitive linguistics: Current applications and future perspectives, red. Gitte Kristiansen, Michel Achard, Rene Dirven, Francisco J. Ruiz de Mendoza Ibanez, 379–402. Berlin: Mouton de Gruyter.

Forceville, Charles i Billy Clark. 2014. „Can pictures have explicatures?” Linguagem em (Dis)curso, 14: 451–472.

Forceville, Charles i Eduardo Urios-Aparisi, red. 2009. Multimodal metaphor. Berlin: Mouton de Gruyter.

Foss, Sonja K. 2005. „Theory of Visual Rhetoric”. W Handbook of Visual Communication: Theory, Methods, and Media, red. Ken Smith, Sandra Moriarty, Gretchen Barbatsis, Keith Kenney, 141–152. Mahwah, New Jersey: Lawrence Erlbaum.

Foss, Sonja K. i Marla Kanengieter. 1992. „Visual Communication in the Basic Course”. Communication Education 41, 314–326.

Gaede, Werner. 1981. Vom Wort zum Bild: Kreativ-Methoden der Visualisierung. Munich: Wirtschaftsverlag Tangen-Miiller.

Galtung, Johan i Mari Ruge. 1965. “The Structure of Foreign News: The Presentation of the Congo, Cuba and Cyprus Crises in Four Norwegian Newspapers.” Journal of International Peace Research 2: 64–90.

Goban-Klas, Tomasz. 2009. Media i komunikowanie masowe. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Groarke, Leo. 1996. „Logic, art and argument”. Informal logic, 18: 105–129.

Gronbeck, Bruce E. 1978. „Celluloid rhetoric: On genres of documentary”. W Form and genre: Shaping rhetorical action, red. Karlyn K. Campbell, K. Hall Jamieson, 139–161. Falls Church, VA: Speech Communication Association.

Hanitzsch, Thomas. 2007. „Journalismuskultur: Zur Dimensionierung eines zentralen Konstrukts der kulturvergleichenden Journalismusforschung”. Medien & Kommunikationswissenschaft 3: 372–389.

Harcup, Tony i Deirdre O'Neill. 2001. „What is News? Galtung and Ruge Revisited”. Journalism Studies 2 (2): 261–280.

Harcup, Tony i Deirdre O'Neill. 2017. „What is News?” Journalism Studies 18 (12): 1470–1488 Harrison, Jackie. 2006. News. London: Routledge.

Hauser, Stephan i Martin Luginbühl. 2011. „Medientexte zwischen Globalisierung und Lokalisierung. Raumkonstitution aus Sicht der kontrastiven Medienanalyse”. W In mediam linguam. Mediensprache – Redewendungen – Sprachvermittlung, red. Patrick Schäfer i Christine Schowalter, 73–93. Landau: Verlag Empirische Pädagogik.

Hendrykowski, Marek. 1994. Słownik terminów fi lmowych. Poznań: Ars Nowa.

Holly, Werner. 2005. „Audiovisualität und Politikvermittlung in der Demokratie”. W Sprache und Politik. Deutsch im demokratischen Staat, red. Jörg Kilian, 278–293. Mannheim: Duden.

Holly, Werner. 2015. „’Nadpisywanie obrazu’. W jaki sposób teksty mówione sprawiają, że filmy informacyjne stają się bardziej zrozumiałe (i odwrotnie)”. W Lingwistyka mediów. Antologia tłumaczeń, red. Roman Opiłowski, Józef Jarosz, Przemysław Staniewski, tłum. Beata Mikołajczyk, 139–161. Wrocław – Dresden: ATUT.

Jankosz, Magdalena. 2021. „Perswazyjna funkcja werbalnych i niewerbalnych metafor na przykładzie konferencji polskiego rządu podczas tzw. trzeciej fali epidemii COVID-19”. Res Rhetorica 8 (3): 75–90. DOI: https://doi.org/10.29107/rr2021.3.4.

Jäger, Ludwig. 2002. „Transkriptivität. Zur medialen Logik der kulturellen Semantik”. W Transkribieren – Medien/Lektüre, red. Ludwig Jäger, Georg Stanitzek, 19–41. München: Fink.

Kampka, Agnieszka. 2011. „Retoryka wizualna. Perspektywy i pytania”. Forum Artis Rhetoricae 1 (24): 7–23.

Kampka, Agnieszka, red. 2014. Retoryka wizualna. Obraz jako narzędzie perswazji. Warszawa: Wydawnictwo SGGW.

Kampka, Agnieszka. 2017. „Multimodalna analiza dyskursu – ujęcie semiotyczne”. W Analiza dyskursu publicznego. Przegląd metod i perspektyw badawczych, red. Marek Czyżewski, Michał Otrocki, Tomasz Piekot, Jerzy Stachowiak, 95–122. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie SEDNO.

Kaszewski, Krzysztof. 2018. Media o sobie. Językowe elementy autopromocyjne w przekazach informacyjnych prasy, radia i telewizji. Warszawa: Semper, Wydawnictwo Naukowe.

Kjeldsen, Jens E. 2015. „The study of visual and multimodal argumentation”. Argumentation 29: 115–132.

Klemm, Michael i Sascha Michel. 2014. „Medienkulturlinguistik. Plädoyer für eine holistische Analyse von (multimodaler) Medienkommunikation”. W Korpus – Kommunikation – Kultur: Ansätze und Konzepte einer kulturwissenschaftlichen Linguistik, red. Nora Benitt, Christopher Koch, Katharina Müller, Sven Saage i Lisa Schüler, 183–215. Trier: WVT Wissenschaftlicher Verlag.

Knape, Joachim. 2000. Was ist Rhetorik? Stuttgart: Reclam.

Knape, Joachim. 2005. „Medienrhetorik. Einleitung zu den Beiträgen”. W Medienrhetorik, red. Joachim Knape, 1–15. Tübingen: Attempto.

Knape, Joachim. 2007. „Bildrhetorik. Einführung in die Beiträge des Bandes”. W Bildrhetorik, red. Joachim Knape, 9–32. Baden-Baden: Koerner.

Koch, Nadia i Thomas Schirren. 2016. „Verbal-visuelle Rhetorik”. W Handbuch Sprache im multimodalen Kontext, red. Nina-Maria Klug, Hartmut Stöckl, 217–240. Boston, Berlin: De Gruyter.

Korolko, Mirosław. 1990. Sztuka retoryki. Warszawa: Wiedza Powszechna.

Kudra, Andrzej. 2010. „News jako funkcja”. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica 13; 399–404.

Kudra, Andrzej. 2012. „Pojęcie figury konceptualnej”. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica 4: 2017–2021.

van Leeuven, Theo. 2005. Introducing social semiotics. London: Routledge.

Lichański, Jakub Z. 1992. Retoryka od średniowiecza do baroku. Teoria i praktyka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Lichański, Jakub Z. 2000. Retoryka od renesansu do współczesności: tradycja i innowacja. Warszawa: DiG.

Mac, Agnieszka. 2017a. Textdesign und Bedeutungskonstitution im multimodalen Fernsehtext. Dramatisierungsstrategien in deutschen und polnischen Nachrichtensendungen. Frankfurt am Main: Peter Lang.

Mac, Agnieszka. 2017b. „Analiza mediolingwistyczna telewizyjnych serwisów informacyjnych – studium przypadku”. W Współczesne media. Gatunki w mediach. Tom pierwszy: Zagadnienia teoretyczne. Gatunki w mediach drukowanych, red. Iwona Hofman, Danuta Kępa-Figura, 77–95. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.

Mac, Agnieszka. 2018. „Multimodalna aranżacja tekstu w telewizyjnych serwisach informacyjnych na przykładzie Wiadomości TVP1”. W Współczesne media: Media multimodalne. Tom drugi: Multimodalność mediów elektronicznych, red. Iwona Hofman, Danuta Kępa-Figura, 9–32. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.

Maćkiewicz, Jolanta. 2016. „Jak można badać przekazy multimodalne”. Język Polski 2: 18–27.

Maćkiewicz, Jolanta. 2017. „Badanie mediów multimodalnych – multimodalne badanie mediów”. Studia Medioznawcze 2 (69): 33–42.

Medhurst, Martin J. 1978. „Image and ambiguity: A rhetorical approach to the Exorcist”. Southern Speech Communication Journal, 44: 73–92. DOI: 10.1080/10417947809372403.

O'Neill, Deirdre i Tony Harcup. 2009. „News Values and Selectivity”. W Handbook of Journalism Studies, red. Karin Wahl-Jorgensen i Thomas Hanitzsch, 161–174. New York: Routledge.

O'Neill, Deirdre. 2012. „No Cause for Celebration: Celebrity News Values in the UK Quality Press.” Journalism Education 1 (2): 26–44. http://journalism-education.org/2012/11/no-cause-for-celebration/ (dostęp: 5.07.2022)

Opiłowski, Roman. 2015. Der multimodale Text aus kontrastiver Sicht. Textdesign und Sprache-Bild-Beziehung in deutschen und polnischen Pressetexten. Wrocław – Dresden: ATUT.

Piekot, Tomasz. 2006. Dyskurs polskich wiadomoś ci prasowych. Krakó w: Universitas.

Rusinek, Michał. 2003. Między retoryką a retorycznością. Kraków: Universitas.

Salski, Mirosław. 2014. Dziennikarz na wizji. Szczecin: Wydawnictwo US.

Schmitz, Ulrich. 2005. „Blind für Bilder. Warum sogar Sprachwissenschaftler auch Bilder betrachten müssen”. Osnabrücker Beiträge zur Sprachtheorie 69: 187–227.

Seklecka, Aleksandra. 2017. Rytuały medialne w komunikowaniu masowym. Przypadek polskich telewizyjnych serwisów informacyjnych Fakty TVN i Wiadomości TVP. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.

Skowronek, Bogusław. 2013. Mediolingwistyka. Wprowadzenie. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.

Sobczak, Barbara. 2009. „Retoryka a niejęzykowe środki komunikacji”. Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza 15: 57–76.

Sobczak, Barbara. 2015. „Nowe oblicza informacji. O sposobach uatrakcyjniania przekazów informacyjnych na przykładzie „Faktów” TVN”. Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza 16: 271–295.

Sobczak, Barbara. 2016. „News telewizyjny jako akt retoryczny”. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica 1: 97–112.

Stöckl, Hartmut. 2004. „Typografie: Gewand und Körper des Textes – Linguistische Überlegungen zu typographischer Gestaltung”. Zeitschrift für Angewandte Linguistik 3–4: 5–48.

Stöckl, Hartmut. 2006. „Zeichen, Text und Sinn – Theorie und Praxis der multimodalen Textanalyse”. W Textsemiotik. Studien zu multimodalen Medientexten, red. Eva Martha Eckkrammer, Gudrun Held, 11–36. Frankfurt am Main: Peter Lang.

Stöckl, Hartmut. 2007. „Hörfunkwerbung – »Kino für das Ohr«. Medienspezifika, Kodeverknüpfungen und Textmuster einer vernachlässigten Werbeform”. W Textdesign und Textwirkung in der massenmedialen Kommunikation, red. Kersten Sven Roth, Jürgen Spitzmüller, 177–202. Konstanz: UVK.

Stöckl, Hartmut. 2012. „Medienlinguistik. Zu Status und Methodik eines (noch) emergenten Forschungsfeldes”. W Pressetextsorten jenseits der ,News‘. Medienlinguistische Perspektiven auf journalistische Kreativität, red. Christian Grösslinger, Gudrun Held, Hartmut Stöckl. 13–34. Frankfurt am Main: Peter Lang.

Stöckl, Hartmut. 2014. „Rhetorische Bildanalyse”. W Bild und Methode. Theoretische Hintergründe und methodische Verfahren der Bildwissenschaft. red. Netzwerk Bildphilosophie, 376–390. Köln: Halem.

Stöckl, Hartmut. 2016. „Multimodalität – Semiotische und textlinguistische Grundlagen”. W Handbuch Sprache im multimodalen Kontext, red. Nina-Maria Klug, Hartmut Stöckl. 3–35. Berlin, Boston: de Gruyter.

Szymanek, Krzysztof. 2005. Sztuka argumentacji. Słownik terminologiczny. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Ślawska, Magdalena. 2018. „Perspektywa multimodalna w badaniu tekstów prasowych”. W Współczesne media: media multimodalne. Tom 1, Zagadnienia ogólne i teoretyczne, multimodalność mediów drukowanych, red. Iwona Hofman, Danuta Kę pa-Figura, 107–118. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.

Ślawska, Magdalena. 2020. „Multimodalność tekstu prasowego, czyli o relacji słowa i obrazu: przypadek reportaż u Justyny Kopińskiej Oddział chorych ze strachu i grafiki Anny Reinert”. Prace Ję zykoznawcze 22 (4): 203–218.

Tseronis, Assimakis i Charles Forceville. 2017. „Argumentation and rhetoric in visual and multimodal communication”. W Multimodal Argumentation and Rhetoric in Media Genres, red. Assimakis Tseronis i Charles Forceville, 1–24. Amsterdam: John Benjamins.

Walewski, Michael. 2001. Musik in der Fernsehwerbung. Eine empirische Untersuchung des durchTV-Werbemusik ausgelösten Wirkungsprozesses. Dissertation an der Westfälischen Wilhelms-Universität zu Münster.

Wildfeuer, Janina, John A. Bateman i Tuomo Hiippala. 2020. Multimodalitä t: Grundlagen, Forschung und Analyse – eine problemorientierte Einfü hrung. Berlin, Boston: de Gruyter.

Wolny-Zmorzyński, Kazimierz, Andrzej Kaliszewski i Wojciech Furman. 2009. Gatunki dziennikarskie. Teoria – praktyka – język. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.

Pobrania

Opublikowane

2022-12-23

Jak cytować

Mac, Agnieszka. 2022. „Multimodalna Argumentacja Retoryczna W Konstruowaniu obrazów Sytuacji Kryzysowych Na przykładzie newsów Telewizyjnych serwisów Informacyjnych”. "Res Rhetorica" 9 (4):29-62. https://doi.org/10.29107/rr2022.4.2.