Czas poróżnienia: retoryka zatargu o strategie polityczne wobec pandemii covid-19
DOI:
https://doi.org/10.29107/rr2023.1.10Słowa kluczowe:
Jean-François Lyotard, Kenneth Burke, dramatyzm, poróżnienie, polityki pandemiczneAbstrakt
Akceptując postulat Jean-Françoisa Lyotarda, mówiący o konieczności świadczenia o poróżnieniach, w artykule poddałem analizie retorycznej wielowymiarowy charakter zatargu o polityki wobec pandemii covid-19. ‘Polityki pandemiczne’ to stosowane przez podmioty polityczne materialno-semiotyczne strategie radzenia sobie z sytuacją kryzysową. Za sprawą akcentowania roli konfliktu oraz rytuałów identyfikacji i wykluczenia w procesach społecznych, teoria retoryczna Kennetha Burke’a stanowi wartościowe poznawczo uzupełnienie wspomnianej Lyotardowskiej koncepcji poróżnienia. Zastosowanie pentady dramatystycznej do analizy retoryki zatargu o reakcje na pandemię covid-19 pozwoliło autorowi udzielić odpowiedzi na następujące pytania badawcze: Jakie elementy tworzą dramat społeczny (sytuację retoryczną)? Czego dotyczy działanie oraz na jakiej scenie się ono rozgrywa? Kim są postaci owego działania, jakie podejmują środki i jaki jest cel ich użycia? I wreszcie, jakie relacje (ratios), konstytuujące poróżnienie – samo będące sytuacją retoryczną – stanowią instancję determinującą motywy działania aktorów społecznych?
Bibliografia
Arystoteles. 1988. Retoryka. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Banasiak, Bogdan. 2010. „Poróżnienie, albo «zadanie myślenia»”. W Jean-François Lyotard. Poróżnienie, XI-XXVIII. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Bitzer, Lloyd. 1968. „The rhetorical situation”. Philosophy & Rhetoric 1 (3): 1-15.
Burke, Kenneth. 1941. The philosophy of literary form. Studies in symbolic action. Baton Rouge: Louisiana State University Press.
Burke, Kenneth. 1962. „What are the signs of what? A theory of ‘Entitlement’”. Anthropological Linguistics 4 (6): 1–23.
Burke, Kenneth. 1966. Language as symbolic action. Essays on life, literature, and method. Berkeley – Los Angeles: University of California Press.
Burke, Kenneth. 1969a. A rhetoric of motives. Berkeley – Los Angeles: University of California Press.
Burke, Kenneth. 1969b. A grammar of motives. Berkeley – Los Angeles: University of California Press.
Burke, Kenneth. 2008. „Tradycyjne zasady retoryki”. W Retoryka, M. Skwara (red.), 35-85. Gdańsk: Słowo/obraz terytoria.
German, Kathleen. 2009. „Dramatism and dramatistic pentad”. W Encyclopedia of communication theory, S. W. Littlejohn, K. A. Foss (red.), 320–322. Los Angeles, London, New Delhi: Sage.
Jasinski, James. 2001. „Introduction: on defining rhetoric as an object of intellectual inquiry”. W Sourcebook on rhetoric: key concepts in contemporary rhetorical studies, J. Jasinski (red.) xiii-xxxv. Thousand Oaks, London, New Delhi: Sage Publications.
Lyotard, Jean-François. 2010. Poróżnienie. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Nelson, John. 1987. „Seven rhetorics of inquiry: a provocation”. W The rhetoric of the human sciences. Language and argument in scholarship and public affairs, J. Nelson, A. Megill, D. McCloskey (red.) 407-434. Madison: The University of Wisconsin Press.
Schütz, Alfred. 2008. O wielości światów. Szkice z socjologii fenomenologicznej. Kraków: Nomos.
Vatz, Richard. 1973. „The myth of the rhetorical situation”. Philosophy & Rhetoric 6 (3): 154: 161.
Źródła internetowe
Dziemianowicz-Bąk, Agnieszka. 2021. https://www.facebook.com/dziemianowiczbak, dostęp: 20.06.2022.
Konfederacja. 2020. https://twitter.com/KONFEDERACJA_/status/1343686356434882561, dostęp: 20.06.2022.
Konfederacja. 2022. https://www.facebook.com/photo?fbid=484941139667298&set=a.332193044942109, dostęp: 20.06.2022.
Lewica. 2022a. https://twitter.com/__lewica/status/1487377237540327426?lang=ar, dostęp: 20.06.2022.
Lewica. 2022b. https://twitter.com/__Lewica/status/1489568418294636549, dostęp: 20.06.2022.
Wawer, Michał. 2021. https://twitter.com/RuchNarodowy/status/1463130216386031625, dostęp: 18.06.2022.
Gowork.pl. www.gowork.pl/forum/koronawirus/koronawirus-nie-istnieje, dostęp: 18.06.2022.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 "Res Rhetorica"
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Artykuły publikowane są na lincencji CC BY 4.0. Treść licencji jest dostępna tutaj: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/
Artykuły opublikowane na licencji CC-BY (wersje postprint) mogą być udostępniane przez autorów każdemu, na dowolnej platformie lub za pośrednictwem dowolnego kanału komunikacyjnego pod warunkiem, że zostały przypisane do Res Rhetorica jako pierwotnego wydawcy.
