Retoryczność newsów w polskich serwisach plotkarskich
DOI:
https://doi.org/10.29107/rr2021.1.1Słowa kluczowe:
dziennikarstwo plotkarskie, serwisy plotkarskie, nowe media, retoryka dziennikarska, dezinformacjaAbstrakt
Artykuł stanowi próbę odtworzenia sposobów adaptacji tradycyjnych środków retorycznych przez nadawców serwisów plotkarskich w Polsce. Na podstawie analizy literatury przedmiotu, szablonów graficznych portali oraz wybranych newsów zostają wydobyte powtarzalne działania komunikacyjne i charakterystyczne elementy stylistyczne, które pozwalają autorom przyciągać oraz podtrzymywać uwagę czytelników, dzięki czemu osiągane są zamierzone cele komunikacyjne i biznesowe. Z dotychczasowych badań wynika, że – poza lingwistycznymi i wizualnymi środkami wpływu – na odbiór newsów plotkarskich w istotny sposób oddziałuje również społeczna praktyka plotkowania, która obniża uważność odbiorców i zmienia ich oczekiwania względem prawdziwości przedstawianych wiadomości.
Pobrania
Bibliografia
Borkowska, Marta. 2020a. Anna Lewandowska pokazała rozczulające zdjęcie z córkami. Tak tęsknią za Robertem Lewandowskim. Dostęp: 5.12.2020. https://jastrzabpost.pl/newsy/anna-lewandowska-z-coreczkami_929855.html.
Borkowska, Marta. 2020b. Maffashion „źle stanęła” i pokazała ciążowe krągłości. Przed fanami nic się nie ukryje. Dostęp: 5.12.2020. https://jastrzabpost.pl/newsy/maffashion-zdjecie-w-bikini_925746.html.
Obcas. 2020a. Kalska jest w ciąży? Popatrzcie na jej brzuch! Dostęp: 5.12.2020. https://obcas.pl/kalska-jest-w-ciazy-popatrzcie-na-jej-brzuch/.
Obcas. 2020b. Karolak wyrzucony z Ikei! Sklep odpowiedział na zarzuty aktora! Dostęp: 5.12.2020. https://obcas.pl/karolak-wyrzucony-z-ikei-sklep-odpowiedzial-na-zarzuty-aktora/.
Obcas. 2020c. Miłość Rafała i Gabriela kwitnie! Kryzys zażegnany? Dostęp: 5.12.2020. https://obcas.pl/milosc-rafala-i-gabriela-kwitnie-kryzys-zazegnany/.
Obcas. 2020d. Wieniawa rusza z najważniejszym projektem w swoim życiu! 21-latka nie przestaje zaskakiwać!. Dostęp: 5.12.2020. https://obcas.pl/wieniawa-rusza-z-najwazniejszym-projektem-w-swoim-zyciu-21-latka-nie-przestaje-zaskakiwac/.
Plotek. 2020a. Adriana Kalska w obiektywie Mikołaja Roznerskiego. Fani patrzą na brzuch i spekulują ciążę. „A może coś się w nim kryje?” Dostęp: 5.12.2020. https://www.plotek.pl/plotek/7,154063,26220465,adriana-kalska-w-obiektywie-mikolaja-roznerskiego-fani-patrza.html.
Plotek. 2020b. Julia Wieniawa stworzyła własną markę kosmetyczną. Ceny? „Przystępne.” Dostęp: 5.12.2020. https://www.plotek.pl/plotek/7,154063,26246210,julia-wieniawa-stworzyla-wlasna--marke-kosmetyczna-ceny-przystepne.html.
Plotek. 2020c. Maffashion przerobiła swoje zdjęcie w bieliźnie i szybko je usunęła. Teraz się tłumaczy. Dostęp: 5.12.2020. https://www.plotek.pl/plotek/7,154063,26190663,maffashion-zostala--skrytykowana-za-przerabianie-zdjec-teraz.html.
Plotek. 2020d. Tomasz Karolak wyrzucony z IKEA. Nie chciał założyć maseczki. „Mimo że mam z badania krwi, że wszystko jest w porządku.” Dostęp: 5.12.2020. https://www.plotek.pl/plotek/7,154063,26242375,tomasz-karolak-zostal-wyproszony-z-ikea-z-powodu-braku-maseczki.html.
Pudelek. 2020a. Adriana Kalska JEST W CIĄŻY z Mikołajem Roznerskim? „Przyleciało ufo, albo duży robak świętojański” (FOTO). Dostęp: 5.12.2020. https://www.pudelek.pl/adriana-kalska-jest-w-ciazy-z-mikolajem-roznerskim-przylecialo-ufo-albo-duzy-robak-swietojanski-foto--6544370037058112a.
Pudelek. 2020b. Buntowniczy Tomasz Karolak WYRZUCONY ze sklepu za brak maseczki: „To jest SPRZECZNE Z KONSTYTUCJĄ.” Dostęp: 5.12.2020. https://www.pudelek.pl/rozemocjonowany-tomasz-karolak-opisuje-wyproszenie-ze-sklepu-za-brak-maseczki-i-grzmi-to-jest-sprzeczne--z-konstytucja-6547181608647296a.
Pudelek. 2020c. Czuła Anna Lewandowska tuli córki i żali się fanom: „Tak bardzo tęsknimy za tatusiem” (FOTO). Dostęp: 5.12.2020. https://www.pudelek.pl/czula-anna-lewandowska-tuli-corki-i-zali-sie-fanom-tak-bardzo-tesknimy-za-tatusiem-foto-6545050604284544a.
Pudelek. 2020d. Maffashion tłumaczy się z FALUJĄCEJ SZAFKI na zdjęciu: „Chciałam usunąć to, co stało za mną” (FOTO). Dostęp: 5.12.2020. https://www.pudelek.pl/maffashion-tlumaczy-sie-z--falujacej-szafki-na-zdjeciu-chcialam-usunac-to-co-stalo-za-mna-foto-6540404475861952a.
Pudelek. 2020e. Podekscytowana Julia Wieniawa promuje WŁASNĄ MARKĘ KOSMETYCZNĄ. „To będzie z***biste.” Dostęp: 5.12.2020. https://www.pudelek.pl/podekscytowana-julia-wieniawa--promuje-wlasna-marke-kosmetyczna-to-bedzie-z-biste-6547553898552000a.
Pukos, Katarzyna. 2020a. Julia Wieniawa zaskoczyła wszystkich i otworzyła swoje kosmetyczne imperium. Jest jak Kylie Jenner i Rihanna. Dostęp: 5.12.2020. https://jastrzabpost.pl/newsy/julia--wieniawa-marka-kosmetyczna_932651.html.
Pukos, Krystyna. 2020b. W mediach huczy o ciąży Adriany Kalskiej. Pod nowym zdjęciem u Mikołaja Roznerskiego nie brakuje gratulacji. Dostęp: 5.12.2020. https://jastrzabpost.pl/newsy/mikolaj--roznerski-i-adriana-kalska-dziecko_929116.html.
Siwik, Nikola. 2020. Tomasza Karolaka WYPROSZONO ze sklepu. Aktor nie miał maseczki: „Prędzej bym się od ochroniarza zaraził.” Dostęp: 5.12.2020. https://www.kozaczek.pl/tomasza-karolaka--wyproszono-ze-sklepu-aktor-nie-mial-maseczki-predzej-bym-sie-od-ochroniarza-zarazil/.
Tatara, Monika. 2020a. Julia Wieniawa pochwaliła się niespodzianką. Musiała to SKRYWAĆ przez rok. Dostęp: 5.12.2020. https://www.kozaczek.pl/julia-wieniawa-pochwalila-sie-niespodzianka-musiala-to-skrywac-przez-rok/.
Tatara, Monika. 2020b. Rafał i Gabriel z „Królowych życia” WRÓCILI do siebie. „Dawno nas razem tu nie było.” Dostęp: 5.12.2020. https://www.kozaczek.pl/rafal-i-gabriel-z-krolowych-zyciawrocili-do-siebie-dawno-nas-razem-tu-nie-bylo/.
Trzeszczkowska, Kinga. 2020. Maffashion tłumaczy się z retuszowania zdjęć: „Chciałam coś zamazać.” Dostęp: 5.12.2020. https://www.kozaczek.pl/maffashion-tlumaczy-sie-z-retuszowania-zdjec-chcialam-cos-zamazac/.
Arystoteles. 2009. Retoryka. Retoryka dla Aleksandra. Poetyka, tłum. Henryk Podbielski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Babbie, Earl. 2009. Podstawy badań społecznych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Barthes, Roland. 2006. „Retoryka obrazu.” W Ut pictura poesis, red. Marek Skwara, Seweryna Wysłouch, 139–158. Gdańsk: Wydawnictwo słowo/obraz terytoria.
Bauer, Zbigniew. 2004. „Gatunki dziennikarskie.” W Dziennikarstwo i świat mediów, red. Zbigniew Bauer, Edward Chudziński, 143–173. Kraków: Universitas.
Błachowicz, Ewa. 2010. Plotka w świetle teorii aktów mowy i zasad etyki komunikacji międzyludzkiej. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Cialdini, Robert B. 2020. Wywieranie wpływu na ludzi: teoria i praktyka. Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Dwyer, Catherine A. 2009. „Behavioral Targeting: A Case Study of Consumer Tracking on Levis.com.” SSRN Electronic Journal, 15th Americas Conference on Information Systems. DOI: 10.2139/ssrn.1508496.
Furman, Wojciech. 2016. „Autorytet przekazów dziennikarskich jako wynik współpracy profesjonalistów i amatorów.” Zeszyty Prasoznawcze, 59, 2 (226): 335–347. DOI: 10.4467/22996362PZ.16.023.5427.
Godzic, Wiesław. 2007. Znani z tego, że są znani. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
Godzic, Wiesław, Buchner, Anna, Kubalska, Małgorzata, Rudzińska-Sierakowska, Lidia. 2019. Celebryci w polskiej przestrzeni medialnej i społecznej. Badanie interdyscyplinarne. Warszawa: SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny. Dostęp: 5.12.2020. https://www.swps.pl/nauka-i-badania/granty/19088-celebryci-w-polskiej-przestrzeni-medialnej-i-spolecznej.
Hocks, Mary E. 2003. „Understanding Visual Rhetoric in Digital Writing Environment.” College Composition and Communication, 54, 4: 629–656. DOI: 10.2307/3594188.
Jęczeń, Agnieszka. 2011. „Komunikacja na granicy prawdy, czyli o plotce w kulturze masowej.” Acta Humana, 2: 109–121.
Kamińska, Magdalena. 2011. „Portal plotkarski jako współczesny model kolektywnej narracji moralistycznej (na przykładzie „żywotu” Britney Spears według portalu Pudelek.pl).” W Od liberatury do e-literatury, red. Eugeniusz Wilk, Monika Górska-Olesińska, 99–112. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
Kampka, Agnieszka. 2011. „Retoryka wizualna. Perspektywy i pytania.” Forum Artis Rhetoricae, 1: 7–23.
Kjeldsen, Jens E. 2015. „The Rhetoric of Thick Representation: How Pictures Render the Importance and Strength of an Argument Salient.” Argumentation, 29, 2: 197–215. DOI: 10.1007/s10503-014-9342-2.
Kochan, Marek. 2011. Ekspert, rzecznik czy przywódca. Wyrażanie podmiotu w wywiadach prezesów firm. Dostęp 24.09.2020. http://www.rjp.pan.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=1364&Itemid=50.
Kotuła, Sebastian D. 2018. „Przyczyny popularności internetowych serwisów społecznościowych i plotkarskich.” Media - Kultura - Komunikacja Społeczna, 1 (14): 109–121.
Kozieł, Andrzej. 2010. „Techniki manipulowania a specyfika warsztatowa ogólnoinformacyjnych serwisów internetowych.” W Internetowe gatunki dziennikarskie, red. Kazimierz Wolny-Zmorzyński, Wojciech Furman, 201–210. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
Kucharski, Sebastian. 2018. Co stępiło kły tabloidów? Memy, ploteczki w sieci, fotki na Insta. Dostęp: 27.09.2020. https://wyborcza.pl/7,156282,23875841,co-stepilo-kly-tabloidow-memy--ploteczki-w-sieci-fotki-na.html.
Lemanowicz, Marzena, Gańko, Ewa. 2016. „Wybrane metody oceny efektywności działań marketingowych prowadzonych w social media.” Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu, 18, 6: 122–128.
Mateja, Magdalena. 2010. „Płeć (niezbyt) piękna. Kobiety jako bohaterki i użytkowniczki internetowych serwisów plotkarskich.” W Konteksty kultury popularnej: płeć, sztuka, media, red. Marek Jeziński, Maria Wincławska, Barbara Brodzińska, 274–290. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Mateja, Magdalena. 2011. „Świat przedstawiony zamiast obrazu rzeczywistości? Kreacyjny potencjał mediów brukowych.” Oblicza Komunikacji, 4: 57–71.
Michalczyk, Stanisław. 2013. „Dziennikarstwo i media jako instytucje. Teoretyczna analiza problemu.” W Transdyscyplinarność badań nad komunikacją medialną, T. 3, Tożsamość dziennikarza, red. Małgorzata Kita, Magdalena Ślawska, 25–43. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Mitchell, William J. T. 2013. Czego chcą obrazy? Pragnienia przedstawień, życie i miłości obrazów. Warszawa: Narodowe Centrum Kultury.
Molęda-Zdziech, Małgorzata. 2013. Czas celebrytów. Mediatyzacja życia publicznego. Warszawa: Difin SA.
Moran, Kate. 2020. „How People Read Online: New and Old Findings.” Nielsen Norman Group. Dostęp: 25.09.2020. https://www.nngroup.com/articles/how-people-read-online/.
Mościchowska, Iga, Rogoś-Turek, Barbara. 2015. Badania jako podstawa projektowania user experience. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Olczyk, Tomasz. 2013. „Teoria i praktyka celebrytyzacji politycznej. Celebryci polityczni w internetowych serwisach plotkarskich.” Środkowoeuropejskie Studia Polityczne, 1: 71–90. DOI: 10.14746/ssp.2013.1.04.
Olszański, Leszek. 2012. Media i dziennikarstwo internetowe. Warszawa: Wydawnictwo Poltex.
Palczewski, Marek. 2016. „Rodzaje newsów w polskich tabloidach (Fakt i Super Express).” W Teorie komunikacji i mediów 9, red. Marek Graszewicz, Mariusz Wszołek, 293–307. Wrocław: Wydawnictwo LIBRON.
Pawlak-Hejno, Elżbieta. 2019. „Medialny storytelling (na przykładzie doniesień o wyprawie na Nanga Parbat Tomasza Mackiewicza i Elisabeth Revol).” W Współczesne media. Problemy i metody badań nad mediami, T. 2, red. Iwona Hofman, Danuta Kępa-Figura, 123–141. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Pisarek, Walery. 2002. Nowa retoryka dziennikarska. Kraków: Universitas.
Pleszczyński, Jan. 2015. Etyka dziennikarstwa i dziennikarska. Warszawa: Difin SA.
Rodak, Paweł. 2007. Internetowe plotki. Dostęp: 5.12.2020. https://histmag.org/Internetowe-plotki-1306/.
Rose, Gillian. 2010. Interpretacja materiałów wizualnych. Krytyczna metodologia badań nad wizualnością. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Sobczak, Katarzyna. 2014. „Polityczka w obiektywie. Retoryczny przekaz fotografii prasowych polityczek w świetle teorii gender.” W Retoryka wizualna. Obraz jako narzędzie perswazji, red. Agnieszka Kampka, 146–163. Warszawa: Wydawnictwo SGGW.
Sontag, Susan. 2017. O fotografii. Kraków: Wydawnictwo Karakter.
Stiegler, Bernd. 2009. Obrazy fotografii. Album metafor fotograficznych. Kraków: Universitas.
Szewczyk, Anna, Wardzała, Katarzyna. 2011. „Tabloidy internetowe – serwisy plotkarskie w Polsce (na przykładzie serwisów Pudelek.pl i Pardon.pl).” Oblicza Komunikacji, 4: 181–197.
Szylko-Kwas, Joanna. 2017. „Fotografia prasowa a podpis – ujęcie typologiczne.” Studia Medioznawcze, 4 (71): 137–150.
Szymanek, Krzysztof. 2005. Sztuka argumentacji. Słownik terminologiczny. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Ustawa z dnia 26 stycznia 1984 r. Prawo prasowe (Dz. U. 1984, nr 5, poz. 24 z późniejszymi zmianami).
Wimmer, Roger D., Dominick, Joseph R. 2008. Mass media. Metody badań. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Wirtualne Media. 2020. Plejada wyprzedziła Pudelek w liczbie użytkowników, mocno w dół Jastrzabpost i Eska.pl (TOP 10). Dostęp: 27.09.2020. https://www.wirtualnemedia.pl/artykul/plejada-wyprzedzila-pudelek-w-liczbie-uzytkownikow-mocno-w-dol-jastrzabpost-i-eska-pl-top-10.
Wojtak, Maria. 2015. Rozłożone gazety. Studia z zakresu prasowego dyskursu, języka i stylu. Lublin: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej.
Woldan-Kośniewska, Karolina. 2011. „News Titles – A Lure for Clicks. How Internet News Portals use Titles to Gain Advertisements.” W New Media (Studies), red. Katarzyna Kopecka-Piech, Aleksander Woźny, 127–131. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Wolny-Zmorzyński, Kazimierz, Kaliszewski, Andrzej. 2014. „Gatunki informacyjne.” W Prasowe gatunki dziennikarskie, red. Kazimierz Wolny-Zmorzyński, Andrzej Kaliszewski, Jerzy Snopek, Wojciech Furman, 33–59. Warszawa: Wydawnictwo Poltex.
Wrycza-Bekier, Joanna. 2013. Web writing. Profesjonalne tworzenie tekstów dla Internetu. Gliwice: Wydawnictwo HELION.
Wrycza-Bekier, Joanna. 2019. Jak czytamy z ekranu? Obalam 5 mitów. Dostęp 24.09.2020. http://poradnikpisania.pl/jak-czytamy-z-ekranu/.
Zwiefka-Chwałek, Agnieszka. 2009. Dziennikarstwo uczestniczące jako przejaw mediamorfozy. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2021 "Res Rhetorica"
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Artykuły publikowane są na lincencji CC BY 4.0. Treść licencji jest dostępna tutaj: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/
Artykuły opublikowane na licencji CC-BY (wersje postprint) mogą być udostępniane przez autorów każdemu, na dowolnej platformie lub za pośrednictwem dowolnego kanału komunikacyjnego pod warunkiem, że zostały przypisane do Res Rhetorica jako pierwotnego wydawcy.
