Grzeczność akademicka. Retoryczna analiza recenzji w postępowaniu habilitacyjnym

Autor

  • Mirosław Ryszkiewicz Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie Wydział Humanistyczny Instytut Filologii Polskiej Katedra Współczesnej Literatury i Kultury Polskiej

DOI:

https://doi.org/10.29107/rr2020.3.2

Słowa kluczowe:

grzeczność, recenzja, retoryka, perswazja, komunikacja

Abstrakt

Przedstawiana w tym artykule analiza nie stanowi standardowego opisu omówień prac naukowych, zwanych recenzjami, lecz ukazuje je w nietypowym ujęciu od strony aptum – wedle klasycznych zasad retoryki. Analiza ta obejmuje zarówno poziom tekstowy (inventio, dispositio, elocutio) oraz komunikacyjny, jak też uwarunkowania kontekstowe i konsytuacyjne – w celu wykazania perswazyjnego charakteru analizowanych recenzji, ze szczególnym uwzględnieniem właściwego retoryce, podwójnego odbiorcy perswazji: prymarnego i sekundarnego.

Bibliografia

Arystoteles. 1988. Retoryka. Poetyka, przełożył, wstępem i komentarzem opatrzył Henryk Podbielski. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Balcerzan, Edward. 1988. Jak starzeje się literaturoznawstwo? Siedem odpowiedzi na (podchwytliwe) pytanie. W: Problemy teorii literatury, seria 4, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo.

Barański, Janusz. 2009. Etykieta – rytuał estetyczny. W: Tabu, etykieta, dobre obyczaje, red. Piotr Kowalski, 7-26. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.

Barłowska, Maria. 2008. Amplifi kacja retoryczna. W: Retoryka, red. Maria Barłowska, Agnieszka Budzyńska-Daca, Piotr Wilczek, 98-115. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Bogołębska, Barbara. 2006. Między literaturą i publicystyką. Łódź: Piktor.

Burke, Kenneth. 1988. Tradycyjne zasady retoryki, tłum. M. Biskupski. W: Studia z teorii literatury. Archiwum przekładów „Pamiętnika Literackiego” II, (red. Kazimierz Bartoszyński, Michał Głowiński, Henryk Markiewicz. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo.

Dymińska, Dominika. To jest moja recenzja waszych wszystkich recenzji, http://www.ha.art.pl/projekty/felietony/4906-to-jest-moja-recenzja-waszych-wszystkich-recenzji.html (20.02.2020).

Grzelka, Monika, Kula, Agnieszka. 2013. Na czym znają się eksperci? – o niektórych funkcjach przytoczenia. W: Komunikacja. Tradycja i innowacje, red. Małgorzata Karwatowska, Adam Siwiec, 145-154. Chełm: Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Chełmie, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Wydział Humanistyczny.

Huszcza, Romuald. 2006. Honoryfikatywność. Gramatyka, pragmatyka, typologia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Jemielniak, Dariusz. 2020. „Nauczka”. Polityka 20: 56.

Kaczmarkowski, Michał. 1996. Retoryka (starożytna) – możliwa podstawa nauk humanistycznych. W: Retoryka antyczna i jej dziedzictwo, red. Jerzy Axer, 95-105. Warszawa: Polskie Towarzystwo Filologiczne.

Kadar Z., Daniel. 2012. “Historical Chinese politeness and rhetoric. A case study of epistolary refusals”. Journal of Politeness Research Language Behaviour Culture 8(1), DOI: 10.1515/pr-2012-0006.

Kempinsky, Grzegorz, Recenzja recenzji, http://www.kempinsky.pl/recenzja-recenzji/ (20.02.2020).

Kiełbiewska, Anna M. 2016. „Narracje grzeczności… czyli kto uczy w mediach dobrych manier?”, Res Rhetorica 2: 59–65.

Kita, Małgorzata. 2005. Językowe rytuały grzecznościowe. Katowice: Wyższa Szkoła Zarządzania Marketingowego i Języków Obcych w Katowicach.

Kodeks etyki pracownika naukowego. 2017. Warszawa: Polska Akademia Nauk, Dom Wydawniczy Elipsa.

Korolko, Mirosław. 1990. Sztuka retoryki. Przewodnik encyklopedyczny. Warszawa: Wiedza Powszechna.

Krzyżanowska, Natalia. 2015. „Kilka słów o stanie badań nad dyskursem publicznym w Polsce”. Przegląd Socjologii Jakościowej 11(4): 208–221.

Lausberg, Heinrich. 2002. Retoryka literacka. Podstawy wiedzy o literaturze, tłum. A. Gorzkowski. Bydgoszcz: Wydawnictwo Homini.

Lichański, Jakub Z. 1984. Retoryka. Przegląd współczesnych szkół i metod badawczych, W: Retoryka a literatura, red. B. Otwinowska. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo.

Lichański, Jakub Z. 2017. Filologia – filozofia – retoryka. Wprowadzenie do badań (nie tylko) literatury popularnej. Warszawa: Wydawnictwo DiG.

Marcjanik, Małgorzata. 1997. Polska grzeczność językowa. Kielce: Wyższa Szkoła Pedagogiczna.

Marcjanik, Małgorzata. 2015. Polska grzeczność językowa – stan badań. W: (Nie)grzeczność, interakcja, komunikacja, red. Małgorzata Święcicka, Monika Peplińska-Narloch, 11-26 Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.

Meyer, Michel. 2010. Urwanie głowy z definicja retoryki: czy jest rozwiązanie problemu?. W: Meyer, Michel, Carrilho, Manuel Maria, Timmermans Benoît, Historia retoryki od Greków do dziś, tłum. Z. Baran, Warszawa: Wydawnictwo Aletheia.

Modrzejewska, Ewa. 2019. „Wykryto adblocka! Retoryka komunikatów namawiających do odblokowania reklam”, Res Rhetorica 6 (3): 33–52.

Olmen, Daniel Van. 2017. Politeness in language. W: Oxford Bibliographies: Linguistics, red. M. Aronoff, Oxford University Press. https://doi.org/10.1093/OBO/9780199772810-0161.

Rejter, Artur. 2018. „Styl czy dyskurs naukowy. Perspektywa historyczna”. Forum Lingwistyczne 5: 17–25.

Retoryka klasyczna i retoryka współczesna: pola i perspektywy badań. 2017. red. Cyprian Mielczarski. Warszawa: Wydawnictwo Sub Lupa/Instytut Filologii Klasycznej UW.

Sławiński, Janusz, 2000. „Recenzja”. W: Głowiński Michał, Kostkiewiczowa Teresa, Okopień-Sławińska Aleksandra, Sławiński Janusz, Słownik terminów literackich, red. Janusz Sławiński. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo.

Sokal, Alan, Bricmont, Jean. 2004. Modne bzdury. O nadużywaniu pojęć z zakresu nauk ścisłych przez postmodernistycznych intelektualistów, tłum. Piotr Amsterdamski. Warszawa: Pruszyński i S-ka.

Sulima, Roch. 2009. Przemiany polskiego obyczaju (ostatnie dekady). W: Tabu, etykieta, dobre obyczaje, red. Piotr Kowalski, 289–302. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.

Szkudlarek-Śmiechowicz, Ewa. 2015. Wartościowanie w recenzjach naukowych (na podstawie recenzji w postępowaniu o nadanie stopnia doktora habilitowanego). W: Człowiek, zjawiska i teksty kultury w komunikacji społecznej, red. Małgorzata Karwatowska, Robert Litwiński, Adam Siwiec, 251-268. Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Szymanek, Krzysztof. 2001. Sztuka argumentacji. Słownik terminologiczny. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Uwieść słowem czyli retoryka stosowana. 2003. red. Jakub Z. Lichański. Warszawa: Wydawnictwo DiG.

Wolny-Zmorzyński Kazimierz, Kaliszewski Andrzej, Furman Wojciech, 2006. Gatunki dziennikarskie. Teoria – praktyka – język. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie i Profesjonalne.

Wojtak, Maria. 1999. Dyskurs asekuracyjny w dyskursie naukowym. W: Dyskurs naukowy – tradycja i zmiana, red. Stanisław Gajda. Opole: Uniwersytet Opolski. Instytut Filologii Polskiej.

Ziomek, Jerzy. 1990. Retoryka opisowa. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo.

Ziomek, Jerzy. 1994. O współczesności retoryki. W: tegoż, Prace ostatnie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Żurek, Anna. 2008. „Teorie grzeczności językowej”. Acta Univesitatis Vratislaviensis. Kształcenie Językowe 7(17): 33–43.

Pobrania

Opublikowane

2020-10-06

Jak cytować

Ryszkiewicz, Mirosław. 2020. „Grzeczność Akademicka. Retoryczna Analiza Recenzji W postępowaniu Habilitacyjnym”. "Res Rhetorica" 7 (3). https://doi.org/10.29107/rr2020.3.2.