Obraz świata w statutach szkolnych. Analiza retoryczna wybranych statutów szkół podstawowych

Autor

  • Bogumiła Kółkiewicz Uniwersytet Warszawski

DOI:

https://doi.org/10.29107/rr2019.1.5

Abstrakt

Artykuł pokazuje ukrytą ideologię tekstów użytkowych na przykładzie statutów szkolnych, wykorzystując metodę krytyki ideologicznej. Materiałem badawczym są statuty 12 warszawskich szkół podstawowych obowiązujące od grudnia 2017 roku. Przedmiotem analizy jest język statutów oraz charakterystyka retoryczna wybranych dokumentów. Celem – wydobycie obrazu świata, wykreowanego w statutach. Studium opisuje wykorzystanie zbitek skojarzeniowych w statutach do implikowania określonej relacji nadrzędno-podrzędnej nadawcy i odbiorcy. Autorka swoich rozważaniach odnosi się do takich aspektów retorycznych, jak: związek między słownictwem a obrazem świata, wykorzystanie autorytetu władzy, wartościowanie (jawne i ukryte), zależność skuteczności retorycznej tekstu od jego kompozycji i kontekstu umieszczenia w medium cyfrowym. Zwraca także uwagę na niedoceniony potencjał retoryczny tekstów użytkowych.

Bibliografia

Bartmiński, Jerzy (red). 1999. Językowy obraz świata. Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Bitzer, Lloyd. 1968. The Rhetorical Situation. Philosophy & Rhetoric 1(1). Penn State University Press.

Bralczyk, Jerzy. 2001. O języku polskiej propagandy politycznej lat siedemdziesiątych. Warszawa: Trio.

Foss, Sonja K. 1989. „Krytyka retoryczna jako zadawanie pytań”. Forum Artis Rhetoricae, 4/2016. Tłumaczenie: Magda Mroczkowska, Agata Mularczyk.

Foss, Sonja K. 2009. Rhetorical criticism. Exploration and Practice. Long Grove, IL: Waveland Press.

Foucault, Michel. 2002. Porządek dyskursu. Gdańsk: Wydawnictwo Słowo/Obraz Terytoria.

Grzegorczykowa, Renata. 1999. „Pojęcie językowego obrazu świata”. W Językowy obraz świata, red. J. Bartmiński, 39–46. Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Grzegorczykowa, Renata. 2007. Wstęp do językoznawstwa. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

https://www.facebook.com/doradztwo.sobieski/posts/683386695041251 Dostęp 8 czerwca 2018.

https://www.rpo.gov.pl/pl/content/czy-nauczyciel-mo%C5%BCe-zarekwirowa%C4%87-telefon-kom%C3%B3rkowy-ucznia Dostęp 8 czerwca 2018.

Kajtoch, Wojciech. 2015. Jak badać literaturę popularną? Kolejna odpowiedź. W Literatura i kultura popularna. Metody: propozycje i dyskusje. Red. J. Z. Lichański, W. Kajtoch, B. Trocha. Wrocław: Pracownia Literatury i Kultury Popularnej oraz Nowych Mediów.

Kronenberg, Anna. 2014. „Polityka reprezentacji: związki ideologii, władzy i płci". Civitas Hominibus. Rocznik Filozoficzno-Społeczny 9: 27–38.

Malinowska, Ewa. 2016. „Dyskurs instytucjonalny w Polsce – dobre i złe praktyki komunikacyjne.” Res Rhetorica 3(3): 33–43.

Mazur, Sławomir. 1990. Wychowanie dla obronności kraju w ZHP. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej.

„Mit militaryzmu w ZHP.” Internetowy Magazyn Wędrowniczy „Na Tropie”, ISSN: 1233-8974 http://natropie.zhp.pl/index.php/mit-militaryzmu-w-zhp-3/ Dostęp 2 czerwca 2018.

Perelman, Chaim. 1969. The New Rhetoric. A Treatise on Argumentation. Paris: University of Notre Dame Press.

Pierzchała, Ewa. 2009. Język urzędowy a język prawny w nauce prawa administracyjnego – wybrane zagadnienia. W Między tradycją a przyszłością w nauce prawa administracyjnego. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Janowi Bociowi. Wrocław: Uniwersytet Wrocławski. http://www.wuwr.com.pl/online-texts/download/31.html Dostęp 15 maja 2018.

Pisarek, Walery. 2004. Słowa między ludźmi. Warszawa: Wydawnictwo Trio.

Szczęsna, Ewa. 2011. Komparatystyka mediów. Poetyka, semiotyka, komunikacja medialna. W Komparatystyka dla humanistów, red. M. Dąbrowski. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.

Szurek, Agnieszka. 2017a. Normy i zalecenia dotyczące szkolnych stron internetowych. W Normy komunikacji: między retoryką a językiem, red. J. Partyka. Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN.

Szurek, Agnieszka. 2017b. Retoryka mediów elektronicznych. Wątpliwości i perspektywy. W Retoryka klasyczna i retoryka współczesna. Pola i perspektywy badań, red. C. Mielczarski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Sub Lupa oraz Instytut Filologii Klasycznej.

Tecław, Barbara. 2015. „Retoryka pytań w dyskursie sądowym.” Res Rhetorica 2(3): 2–15.

Vatz, Richard. 1973. „The Myth of The Rhetorical Situation.” Philosophy & Rhetoric 6(3).

Warzecha, Adam. 2014. Krytyczna analiza dyskursu (KAD) w ujęciu Normana Fairclougha. Zarys problematyki. http://www.ejournals.eu/pliki/art/2833/ Dostęp 18 maja 2018.

Ziomek, Jerzy. 1990. Retoryka opisowa. Wrocław — Warszawa — Kraków: Wydawnictwo Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Zdunkiewicz-Jedynak, Dorota. 2008. Wykłady ze stylistyki. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Żerkowski, Bogdan. 2017. Budowa statutu szkoły/placówki oświatowej. http://edurada.pl/artykuly/budowa-statutu-szkoly-placowki-oswiatowej/ Dostęp 8 czerwca 2018.

Żylińska, Marzena. 2013. Neurodydaktyka. Nauczanie i uczenie się przyjazne mózgowi. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.

Pobrania

Opublikowane

2019-03-31

Jak cytować

Kółkiewicz, Bogumiła. 2019. „Obraz świata W Statutach Szkolnych. Analiza Retoryczna Wybranych statutów szkół Podstawowych”. "Res Rhetorica" 6 (1). https://doi.org/10.29107/rr2019.1.5.